Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1010Definicjepotoczne:przekład,tłumaczenie
15
Widzimy,żepojawiasiętubłędnekoło:przekładtotłumaczenie,atłumacze-
nietoprzekład(bądźprzekładanie)Mimotoobecnośćpozostałychelementów
definicjipowoduje,żejestonawystarczającawżyciucodziennym,dopotocznego
użytku,umożliwiabowiemprawidłoweużywaniewyrazówprzekładitłumacze-
niewrozmowieczywpiśmie
1
Nieulegajednakwątpliwości,żewprzypadku
traktowaniawyrazuprzekładjakoterminunaukowegotakiepotocznewyjaśnie-
niejegoznaczenianiemożebyćuznanezazadowalająceNaraziewięcspróbuj-
myskorzystaćzwniosku,jakinasuwasięzobserwacjipotocznegoużyciawyrazu
przekładwjęzyku:stwierdzamymianowiciebliskość,wzajemnązamienialność
(byćmożezatemrównoznaczność)wyrazówprzekładitłumaczenie
Powróćmyterazdodrugiejkwestii,wcześniejzaznaczonej,alepozostawio-
nejnapotemWyrazprzekładjestdwuznaczny:popierwszewięcwyrazem
tymokreślasiępewnedziałanieczłowieka,aktualne,chwilowebądźteżstałe
(uprawianeodczasudoczasu,mniejczybardziejregularnie);podrugie–to,co
wwynikutakiegodziałaniapowstaje,awięcefekttegodziałania:przetłumaczo-
nytekst
2
Możemywięcpowiedzieć:zarabiamnażycieprzekładami,przekład
tegoopowiadaniamarniemiidzie–wtedymówimyodziałaniu,boprzecież
zarabiamnażycienietym,żemamwdomuprzekłady(przetłumaczoneteksty),
lecztym,żedokonujęprzekładów,awięcżetłumaczęMożemyjednakpowie-
dziećmamwdomuprzekładtejpowieścilubczytałemtępowieśćwprzekładzie
–iwówczasmamynamyślirezultatdziałania,przetłumaczonytekstOczywiście
możliwajesttakżetakawypowiedź,którabędziedwuznaczna,ponieważumoż-
liwiinterpretacjęnadwasposoby,odpowiedniodokażdegozprzytoczonychtu
znaczeńwyrazuprzekładJeżelipowiemyPracowałemnadprzekłademtegoopo-
wiadania,tomożetoznaczyć:ttłumaczyłemtoopowiadanie’albotanalizowałem
przekładtegoopowiadania’
Wyglądanato,żeobienazwysąponiekądwobecsiebiekonkurencyjne;sytu-
acjajestwięcniewygodnaAjednakzauważmy:niewygodętęstwierdziliśmy
dopierowwynikusformułowaniatakiejwypowiedzi,któraumożliwiaróżnejej
rozumienieWpozostałychprzypadkach,gdyużywamywyrazuprzekład,awięc
wzdecydowanejwiększościtakichprzypadkówniebezpieczeństwanieporozu-
mienianiemaWięcej:nawetwtymostatnimprzypadkuniebezpieczeństwo
nieporozumieniawrzeczywistościniejestduże;atodlatego,żekażdawypo-
wiedźformułowanajestwokreślonejsytuacjizewnętrznej,wokreślonymkon-
tekściesytuacyjnymKonteksttenzazwyczajeliminujejednozeznaczeń,czynije
1
Pominąłemtuinne(obecnewKSJP1998)znaczeniawyrazutłumaczyć,któreniesąistot-
nedlawyjaśnieniaomawianegotutajobiektu:twyjaśniaćco’,tusprawiedliwiaćco’itp
2
TodrugieznaczenielepiejoddajeprzytoczonawyżejdefinicjazamieszczonawWSJP2012
