Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ZagładaŻydów.StudiaiMateriały,R.2020,nr16
ISSN(print):1895-247X;eISSN:2657-3571
DOI:https://doi.org/10.32927/ZZSiM.644
EwaWiatr
UniwersytetŁódzki,CentrumBadańŻydowskich
https://orcid.org/0000-0003-2675-0726
ewa.wiatr@uni.lodz.pl
Ruchhachszarowywgetciełódzkim1940–1941wświetle
dokumentów
Streszczenie
ArtykułjestpoświęconyfunkcjonującymwpierwszychmiesiącachistnieniagettawŁodzihachszarom.NaterenieMarysina,
wopuszczonychgospodarstwachrolnych,latem1940r.powstałokilkadziesiątgrupskupiającychmłodzieżżydowską.Formalnie
zostaływłączonedoWydziałuRolniczegodziałającegowramachadministracjiżydowskiejgetta.Podzielonojenadwiegrupy,
różniącesięoznaczeniem:literowegromadziłyosobyzwiązanezorganizacjamisyjonistycznymichalucowymi(szykującesiędoroli
pionierówwPalestynie),natomiastdooznaczonychcyframirzymskiminależałamłodzieżzbardzoróżnychśrodowisk.Grupy,
określającesięwdokumentachjakokibuce,kierowaneprzezwybieraneprzezsiebiezarządy,organizowałypracęwgospodarstwach
przynależnychdozajmowanychbudynkóworazprowadziłyaktywnośćkulturalnąisportową.Samodzielnośćfunkcjonowaniatych
grupzmalałapóźnąjesienią1940r.Opróczkonfliktówwewnętrznychczynnikiemwpływającymnaupadekruchuhachszarowego
byłapogarszającasięsytuacjawgetcie(rosnąceniedoboryżywności)orazkoniecznośćorganizowaniaresortówpracy,doktórych
kierowanabyłamłodzieżzMarysina.
Słowakluczowe
gettołódzkie,organizacjemłodzieżowe,ruchhachszarowy,kibucemłodzieżowe,administracjażydowskawgetcie,przymuspracy
Abstract
ThisarticleisdevotedtotheHakhsharaprogramsoperatingduringthefirstmonthsoftheŁódźghetto’sexistence.Afewdozen
groupsassociatingJewishyouthwereformedonabandonedfarmsinMarysininthesummerof1940.Theywereformally
incorporatedintotheAgriculturalDepartment,whichoperatedwithintheframeworkoftheJewishadministrationoftheghetto.They
weredividedintotwotypes.ThosenamedwithlettersassociatedpeopleconnectedwithZionistHalutzorganizations,thatis,those
whowerepreparingtoplaytheroleofpioneersinPalestine.Bycontrast,thosemarkedwithRomannumeralsassociatedyoungpeople
fromverydifferentmilieus.Referredtoindocumentsaskibbutzim,thegroupswereheadedbyboardselectedbytheirmembers.They
organizedworkonthefarmsonwhichthebuildingstheyoccupiedweresituatedandtheyconductedculturalandsportsactivity.The
levelofthosegroup’sindependencedecreasedinthelateautumnof1940.Asideinternalconflictsthefactorswhichcontributedtothe
falloftheHakhsharamovementweretheworseningfoodsupplyintheghetto(growingshortagesoffoodstuffs)andthenecessity
toorganizetheDepartmentsofLabor,towhichdirectedweretheyoungpeoplefromMarysin.
Keywords
Łódźghetto,youthorganizations,Hakhsharamovement,youthkibbutzim,Jewishadministrationintheghetto,forcedlabor
Warunkipanującewgetciełódzkimniepozostawiaływielemiejscanaaktywnośćspołeczną.Codziennawalkaopodstawowe
środkidożycia,przymuspracyorazrozbiciewięzówrodzinnychitowarzyskichztakimirealiamispotykałasięprzeważającaliczba
mieszkańców.Tenogólnyobrazgettajestjaknajbardziejprawdziwy,niewykluczajednakpojawieniasięszczególnychprzejawów
życiaspołecznego,amianowicieruchuhachszarowego.
Brakujewciążopracowaniamonograficznegopoświęconegoorganizacjommłodzieżowymwgetcie,podobniejakżyciu
politycznemu.Zagadnieniatecoprawdaporuszanewpublikacjachopisującychgettołódzkie,alepowierzchownieinapodstawie
zbliżonychźródeł1.Wprezentowanymtekściepodejmujępróbęuzupełnienialuki,choćzpewnościąniewyczerpujętematu.Skupiam
sięprzedewszystkimnastronieorganizacyjnejruchuhachszarowego,kulisachpowstaniaorazwygaszeniaośrodkówmłodzieżowych
naMarysinie.Kwestieideologiczne,którełączyłyidzieliłymłodychludzi,orazbardzobogataaktywnośćwewnątrzgrupwymagają
bowiemkompleksowychbadańiwykraczająpozaramyartykułu.
Teksttenmaściślewyznaczonecezuryczasowe:obejmujeokresodpowstaniagruprolniczychdokońcaichfunkcjonowania
wstyczniu1941r.Dotyczywydarzeń,którenastępowałynaściśleokreślonymtereniegetta,amianowicienaMarysinieII2.
Materiaływykorzystanewartykulemożnapodzielićnadwiezasadniczegrupy.Pierwsząźródławytworzonewramachlegalnej
działalnościmłodzieżowychgrupdziałającychwgetcie.Zaliczamdonichprzedewszystkimprotokołyzarządówgrup
młodzieżowych,korespondencjęrozsyłanąmiędzygrupami(okólnikiikomunikaty)orazmiędzyzarządamigrupiadministracją