Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
A.Chacia.
Ryzykozawałumięśniasercowego...
17
dzieściapapierosówdzienniepowodujeobniżeniedostawytlenudosercaookoło
10%26.Pomimotakwieludowodównaszkodliwośćpaleniatytoniuodsetekludzi
palącychjestogromny27.DaneŚwiatowejOrganizacjiZdrowiapokazują,żena
świeciepaliponadmiliardludzi.Przewidujesię,żemiędzy2000a2025rokiem
wwynikupaleniaumrzewEuropie120milionówludzi,zaśmiędzy2025a2050
aż250milionów28.
WedługGUSobecniebliskopołowadorosłejludnościnaszegokrajunigdy
niepaliła–wyższyodsetekstanowiąkobietyniżmężczyźni.Paliregularnie35,3%
ludnościkraju.Palenierzuciło15,1%Polaków,ztego8,9%stanowilinałogowi
palacze,zaś6,2%palącyokazjonalnie29.
Zagadnieniemzwiązanymzpaleniemtytoniujestproblemmimowolnego
palenia,tzw.biernepalenie.Polskiebadaniaepidemiologicznepokazują,iżdla
niepalącychkobietgłównymiźródłaminarażenianadymtytoniowyjestśrodo-
wiskodomowe(35%wskazałonapalącegowdomumałżonka)iśrodowisko
miejscapracy(31%kobiet)30.
Zawszewartojestrzucićnałógpaleniatytoniu.Danepokazują,żeobniżenie
ryzykawystępujeniemalodrazu,jestwyraźniezauważalneiznaczącepoparu
latachodzaprzestaniapalenia.Osoba,któramazasobąokresdziesięciulatnie-
palenia,wyrównujeryzykozachorowanianachorobęwieńcowąwporównaniu
zczłowiekiem,którynigdyniepalił31.
Zgodniezdefinicjąotyłośćto:
nadmierneodkładaniesiętłuszczu,zwłaszczawtkancepodskórnejorganizmu.Czę-
stołączysięzotłuszczaniemserca,jelitiinnychnarządów.Sprzyjawystępowaniu
różnychchoróbizaburzeń,np.niewydolnościkrążeniaimiażdżycy32.
Inaczejnadwagęczyotyłośćmożnascharakteryzowaćjakostanpowstający
wwynikunadmiaruenergiipobieranejwrazzpożywieniemnadwydatkowaną.
Jesttouproszczonadefinicja,gdyżuwzględniatylkoilośćkalorii,pomijającźród-
łoichpochodzenia,cotakżemadużeznaczenie33.Nadwagaiotyłośćstałysię
26L.Norton,Zapobieganiechorobomserca,Warszawa1993,s.40.
27P.Moszczyński,Choroby...,dz.cyt.,s.3.
28C.Cekiera,Psychologiczno-kliniczneietyczno-moralneaspektyuzależnieniaodtytoniu[w:]
Palenietytoniu.Wolnośćczyzniewolenie,red.C.Cekiera,W.Zatoński,Lublin2001,s.12.
29A.Pająk,R.Topór-Mądry,Ocenastanuzdrowiapopulacji[w:]Zdrowiepubliczne.Wybrane
zagadnienia,t.1,red.A.Czupryna,S.Poździoch,A.Ryś,W.C.Włodarczyk,Kraków
2000,s.57.
30K.Przewoźniak,TrendypaleniatytoniuwPolscewlatach1974–1994[w:]Palenietytoniu
azdrowie,red.J.Malinowski,J.Błędowski,Lublin1995,s.38.
31E.Weiner,Twojeserce.Jakuniknąćzawałuserca.Pytaniaiodpowiedzi,Katowice1996,
s.116.
32T.Radecki,Małysłownik...,dz.cyt.,s.124.
33L.Szponar,W.Respondek,Żywnośćiżywienie[w:]Wypisyzwychowaniazdrowotnego,
cz.3,red.W.Wrona-Wolny,B.Makowska,Kraków2002,s.183.
