Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ROZDZIAŁ2
nerwpodjęzykowy,czuciowoprzeznerwy:
językowy,językowo-gardłowyibłędny.
WedługEastlichazarównodorozwoju
mięśnipoprzecznieprążkowanych,jakiich
łączeniawwiązkikoniecznajestobecność
zakończeńnerwowych.Około7.tygodnia
życiazaczynająsięróżnicowaćmięśnie
poprzecznie
prążkowane.
Zakończenia
nerwówczuciowychpojawiająsięwtych
mięśniachw8.tygodniużycia;zakończenia
nerwówruchowychrozwijająsięniewie-
lepóźniej.Podkoniec8.tygodniazarysy
wszystkichmięśnisąwidoczne.
Ważnącechąwzrostuirozwojujest
zmiennośćosobnicza.Wocenieklinicznej
przydatnejestporównaniedowzorcaoraz
(jeżelitomożliwe)wyrażaniastwierdzo-
nychodchyleńwsposóbilościowy.Umoż-
liwiatoocenęjednostkiwstosunkudoca-
łejgrupyoraz(corównieważne)śledzenie
rozwojudanegodzieckawczasie.Różnice
osobniczemogąbyćzwiązanezpłcią,re-
gionemzamieszkaniaiwarunkamisocjal-
nymi,atakżewpływemchoróbczyinnych
czynnikówszkodliwych,oddziałującychna
danyorganizm.Wramachjednejpopulacji
zaznaczasięteżwyraźnaróżnicawewzorcu
wzrostuzwiązanazpłcią,widocznaszcze-
gólniewokresiedojrzewania.Wzależności
zarównoodpochodzeniaetnicznego,jak
Wtrakcieprawidłowegowzrostuirozwoju
imiejscazamieszkanianapodstawiebadań
zachodzązmianywcałkowitychproporcjach
poszczególnychpopulacjiopracowujesię
ciała.Zmianyteprzebiegająwedługokreślo-
właściwedladanejgrupywzorce.Najczę-
negowzorcawzrostu,któryokreślazarówno
ściejmająonepostaćwykresów(np.siatek
zmianywielkościposzczególnychczęściciała,
centylowych).Imbliżejśrodkanormyznaj-
ichwzajemneułożenieiprzemieszczaniesię
dujesiędanaosoba,tymharmonijnejprze-
względemsiebie,jakizmianyposzczególnych
biegajejrozwój.Zewzględunaróżniceosob-
proporcjiwczasie.Itaknaprzykładgłowa–
niczeprzyjmujesię,żeprawidłowywzrost
stanowiącau3-miesięcznegopłoduprawie
powinienprzebiegaćwzdłużtejsamejlinii;
50%całkowitejdługościciała,unoworodka
jeżelipozycjadanegoosobnikaulegazna-
stanowijużokoło30%,auosobydorosłej
czącejzmianiewstosunkudorówieśników,
zmniejszasiędookoło12%długości.Podob-
możetoświadczyćopojawieniusięniepra-
nieprzedstawiasięsytuacja,jeżelichodzi
widłowości.
oproporcjewobrębiesamejgłowy.Pourodze-
Opróczwiekuchronologicznego,opisa-
niuczęśćtwarzowaczaszkijeststosunkowo
negojakoczasodurodzeniadomomentu
słaborozwiniętawporównaniuzczęściąmó-
badaniadanejosoby,dlalekarzaprzydatne
zgową(ryc.2.12i2.13).Dlategopourodzeniu
jestokreśleniewiekubiologicznego,rozu-
następujeznacznieszybszywzroststruktur
mianegojakomomentwchodzeniadanej
twarzoczaszki(wporównaniuzczęściąmó-
osobywkolejneetapyrozwojowe.Wzorzec
zgową).Stopniowotaróżnicaulegawyrów-
wzrostujestbowiempodobnyuwiększości
naniu.Związanejesttoznierównomierną,
ludzi,jeżeliodnosimygodowiekubiolo-
charakterystycznądladanejtkankiintensyw-
gicznego(aniechronologicznego).
nościąwzrostu.Wszystkietezmianywczasie
sączęściąprawidłowegowzorcawzrostu,za-
temważnącechąwzorcajestprzewidywal-
2.2.9.Typywzrostu
nośćzmian.Stosunekproporcjiposzczegól-
Wzrostszkieletowynapoziomiekomórko-
nychkościmożnaokreślićmatematycznie.
wymopisujątrzyprocesy:
Wystąpienieproporcjiciałainnychniżcha-
•hipertrofia,czyliwzrostwielkościpo-
rakterystycznedlapopulacjimożeświadczyć
szczególnychkomórek;
ozmianachwschemaciewzrostu.
2.2.8.Zmianyproporcji
izmiennośćosobnicza
10
