Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
38
Rozdział2.Banki
Jakprzekonamysięotymwrozdziałachod15do18,organyregulującedzia-
łalnośćbankówstarająsiędążyćdotego,abykapitałutrzymywanyprzezbank
byłodpowiednidopoziomupodejmowanegoprzezeńryzyka(rynkowego,kredy-
towegoioperacyjnego).KapitałwłasnyjestokreślanymianemDkapitałupierwszej
kategorii”,apodporządkowanezadłużeniedługoterminowemianemDkapitału
drugiejkategorii”.
2l3lUbezpieczaniedepozytów
Chcączwiększaćzaufaniespołeczeństwadobanków,rządoweorganyregulacyjne
wielukrajówwprowadziłyprogramygwarancyjne,wramachktórychposiadacz
depozytujestchronionyprzedstratamidopewnegopoziomu.
Dużaliczbaniewielkichbankówpowoduje,żeStanyZjednoczonesąwyjąt-
kowonarażonenabankructwawsystemiebankowym.Pokrachugiełdowym
z1929r.wUSArozpocząłsięwielkikryzys,którywlatach1930-1933spowodo-
wałbankructwook.10tys.banków.Zjawiskomasowegowypłacaniadepozytów
ipanikabyłynaporządkudziennym.Wroku1933rządStanówZjednoczonych
stworzyłFederalDepositInsuranceCorporation(FDIC),któregozadaniemmia-
łabyćochronaposiadaczydepozytów.Początkowogwarancjamizostałyobjęte
depozytydowysokości2500dolarów.Kwotatabyłakilkakrotniepodnoszona
iwpaździerniku2008r.osiągnęławartość250tys.dolarów(choćzaplanowano,
że1stycznia2010r.wprzypadkuwiększościrachunkówzostanieograniczonado
100tys.dolarów).Systemgwarancjiopierałsięnaskładkachwpłacanychprzez
banki,stanowiącychokreślonyodsetekichdepozytówkrajowych,w2007r.wy-
sokośćskładekpowiązanojednakzwysokościąryzykaponoszonegoprzezbank
(mierzonegojegowskaźnikamikapitałowymi).Wprzypadkubankówowysokich
wskaźnikachkapitałowychskładkamożewynosićnawetponiżej0,1%ubezpiecza-
nejkwoty,awprzypadkubankówoniskichwskaźnikachkapitałowychskładka
możewynosićpowyżej0,35%ubezpieczanejkwoty.
Systemsprawdzałsiędoroku1980.Zjawiskomasowegowypłacaniadepozy-
tówniewystępowało,upadłoteżbardzoniewielebanków.Wlatach1980-1990
liczbabankructwbankówzaczęłagwałtownierosnąć-wdziesięcioleciutymupa-
dłoichponadtysiąc,czyliwięcej,niżwcałymokresieod1933r.do1979r.Zja-
wiskotobyłowywołanekilkomaprzyczynami.Jednymznichbyłmodel,zgodnie
zktórymbankizarządzałyryzykiemzwiązanymzezmiennościąstópprocento-
wych(kwestiętęomówimywrozdz.9).Kolejnąprzyczynąbyłspadekcenropy
naftowejorazinnychsurowców,przezcowielekredytówudzielonychfirmom
zbranżynaftowej,gazowejczyrolniczejniezostałospłaconych.
Bankiupadałyrównieżnaskutekistnieniasystemugwarancjidepozytów-
systemtenumożliwiałimrealizacjęryzykownychstrategii,którewprzeciwnym
razieniebyłybymożliwe.Bankizwiększałynaprzykładliczbędepozytów,oferu-
jącwysokieoprocentowanie,anastępniepozyskanewtensposóbśrodkiwykorzy-
