Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
12
Rozdział10Istotatalentuizarządzaniatalentami
obdarowania:naturalnym,danymlubrozwijanym,woparciuozaintereso-
wanialubszczególnecechy.Obdarowanie,czyliDnaturalnazdolność”,posia-
danieiwykorzystywaniedanychispontaniczniewyrażonychnaturalnych
możliwościwkonkretnejdomenieskutkującychniewspółmiernymiosią-
gnięciami,doskonałośćwpewnejdomenie[Gagné2004,Simonton1999]3
powinnobyćpielęgnowane,podkreślającniezależnyodjednostkicharakter
tegoobdarowania4[Thunnissen,VanArensbergen2015].Talentwpsycho-
logiizawoduobjaśnianyjesttakżeprzezwgląd(insight),dziękiktóremujed-
nostkatworzykoncepcjęsiebie(selfconcept)irealizujeją(selfactualization)
wkonkretnymzawodzie.Kluczowejesttuposiadanieklarownejistabilnej
wiązkidługoterminowychcelów/pasjiitalentów[Oettingen,Marquardt,
Gollwitzer2012;Wood,Linley,Maltby,Kashdan,Hurling2011].
WopozycjidowykładnitalentujakodarujestuznaniegozaDnabyty”
lubDwyuczony”.Wtakimujęciutalentniejestdobremrzadkim;każdymoże
Dbyćtalentem”,jeślispełnikryteriasytuacyjnieprzyjętejakocharakterystyka
talentu.Takrozumianytalentjest,wtokużyciajednostki,rozwijanywskutek
działańsamejjednostkilub/iorganizacji.
Konsekwencjąprzyjęciabazującejnatymrozróżnieniufilozofiitalentu
jestpostrzeganiegonakontinuum:dany(stabilny,niezależnyodjednostki)
–nabyty(rozwijany,zależnyodjednostki)[Howe,Davidson,Sloboda1998].
Rozszerzonainterpretacjatejdymensjipozwalawidziećtalentjakorzadki(eks-
kluzywny)lubinkluzywny–gdywielejednostekpostrzeganychjestjakotalent.
Talentekskluzywnyodnosisiędoosóbospecyficznychrzadkich,leczbardzo
istotnychdlaorganizacjiindywidualnychdyspozycjach.Talentrozumiany
inkluzywnieoznaczauznaniezatalentwszystkichlubwiększościpracowni-
kóworganizacji,albowiemkażdyposiadajakąśsilnąstronę,którawkonkret-
nejsytuacjimożebyćdlaorganizacjiwartością[Devins,Gold2014].
Kombinacjaopisanychwymiarówtalentuprowadzido4możliwych
wariantówfilozofiitalentu:talentdany/ekskluzywny,talentnabyty/eksklu-
zywny,talentdany/inkluzywnyitalentnabyty/inkluzywny[Meyers,van
Woerkom2014].Wpierwszejdymensjimamydoczynieniaztalentem
danym,wyjątkowym,którytrzebazidentyfikować,wspieraćidbaćzuwagi
narzadkośćwystępowania.Wdrugiej:talentnabyty,leczrzadki,mapożą-
danypotencjał,którymożnarozwinąć.Wtrzeciejdymensji:talentnabyty,
3Rozważaniawtymnurciekoncentrująsięnadwóchgłównychtematach:wczesnegozdia-
gnozowaniatalentu(dzieciństwo)ispecyfikiedukacjidzieciutalentowanych.Ztegonurtuwyrasta
DifferentiatedModelofGiftednessandTalent(DMGT)Gagnégo–pokazujący,jakniewyuczone
naturalnezdolności(dar)zobszaru4domen(intelektualna,kreatywna,socjoafektywnaisenso-
motoryczna)–mogą(lubnie)byćtransformowanewsystematycznierozwijanezdolności(talenty)
wsiedmiuobszarachfunkcjonowaniaczłowieka:nauki,sztuki,biznesu,czasuwolnego,aktywno-
ścispołecznej,sportuitechnologii[Gagné2004].
4Towłaśniewyjaśnieniejestpodstawąsłownikowychwykładnitalentujakonaturalnejzdol-
nościosiągnięćponadnormęwjakimśzakresie,zasadniczobezwyuczenia,rodzajobdarowania.
