Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
36
Rozdział1.Istotazarządzaniauczelniami
Tabela1.cd.
UniwersytetIfali
UniwersytetIIfali
UniwersytetIIIfali
UniwersytetIVfali
Administracjabardzoograniczona,
bardzoograniczona,
kierowanaprzez
kierowanaprzez
wybieranąkadrę
wybieranąkadrę
akademicką
akademicką
Finansowanieżne,prywatne,
państwowe,
kościelne
rozbudowanairosnąca,
wyspecjalizowanefunkcje
menedżerskie
irosnąca,
wyspecjalizowane
rozbudowana
funkcjemenedżerskie
publiczne,państwowe,
żne,częstomieszane,
zarównomisji
publiczneuczelnie
badawczej,jak
-częściejpaństwowe
idydaktycznej
Nadzór
ograniczony,
wewnętrzny
brak,wewnętrzny,
akademicki
żny,publiczne
-państwo,prywatne
-założyciele,zewnętrzny
Autonomia
uczelni
duża,zróżnicowane
modele
bardzoduża,
zróżnicowanemodele
modele
duża,zróżnicowane
Wolność
akademicka
dużawzględem
społeczeństwa,
ograniczona
hierarchiczną
kulturą
bardzoduża,
umiarkowana,
swobodadoboru
ograniczonanansami
problematykiimetod
ipraktycznąorientacją
badań,uczniów
iwspółpracowników
Źródło:opracowaniewłasne.
żne,często
mieszane,publiczne
uczelnie-częściej
państwowe
duży,ogólny,
zewnętrzny
duża,zróżnicowane
modele
umiarkowana,
ograniczonanansami,
strategiąipolitykami
orazpraktyczną
orientacją
Podrugie,zmieniasięrolakulturyietosuakademickiego,którydlauni-
wersytetówIiIIfalibyłnajważniejszymspoiwemorganizacji.Integracjapracow-
nikówistudentówdokonywałasiępierwotniedziękiwejściuwokreślonykrąg
wartości,norm,rytuałówiwzorcówkulturowych.Pomimowieluzmianiżno-
rodnościuniwersytetów,tradycjaregulowałazachowanialudzi,nadawałaimtoż-
samośćiwyznaczałasposobyorganizacji,zarządzaniaisprawowaniawładzy.Wraz
zrozwojemIIIfaliuczelniwXXwiekuspetrykowanakulturaakademickaulega
transformacjiwkierunkukulturyprzedsiębiorczościczerpiącejwzorcezbiznesu.
Wtymsamymczasiedokonujesięekspansjakoncepcjiimetodzarządzania,które
radykalniezmieniająfunkcjonowanieuniwersytetów,wcześniejopartychnaetosie
akademickim.
Profesjonalizacjazarządzaniauczelniamiprzyczyniasiędowzrostuefektyw-
nościichdziałania,alejednocześnierodziopórprzedbiurokratyzacją,komercjali-
zacją,menedżeryzmemikorporatyzacjąświataakademickiego(Laaloetal.2019:
93–110;Petersetal.2012:91–104).Nurtkrytycznyzarządzaniaorazstanowiska
radykalne(genderstudies,neomarksizm,postmodernizm)stygmatyzująiodrzucają
neoliberalnątransformacjęuniwersytetów,wyrastającązdyskursuwspółczesnego
postindustrialnegokapitalizmu(„turbokapitalizmu”).Dominacjainstrumentalnego
rozumuwpostacistawianianapiedestaleefektywności,konkurencjiirynkumoże
prowadzićdoodejściaprzezuniwersytetyodkoncentracjinacywilizacyjnejmisji:
docieraniadoprawdyijejgłoszenia,aprzekształceniaichwkorporacjewiedzy
produkującesymbolicznedobraprywatne(Alajoutsijärvietal.2013;Berglundet
al.2020;Hurd,Singh2021).Cyfroweuczelniemogąoznaczaćpodobnezagrożenia,