Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział2•Zarządzanie–naukaipraktyka
Przełomwpodejściudozarządzaniainarodzinynaukioorganizacjiizarządzaniu
spowodowałarewolucjaprzemysłowazapoczątkowanawXVIIIwiekunaterenie
WielkiejBrytanii.Stopniowo,wrazzrozwojemgospodarczympaństw,rozwijałysię
naukiozarządzaniu.
Dynamikazmianwteoriiipraktycezarządzaniajestszczególniewidoczna,jeżeli
przeanalizujesięrozwójizmierzchposzczególnychteoriioraznurtówwzarządza-
niu.Krótkiichprzeglądjesttakżeprzydatnydlazrozumieniaprzebieguprocesówza-
chodzącychwczasietworzenia,rozwojuidoskonaleniaorganizacji.
PoważniejszebadanianadzarządzaniemrozwinęłysiędopierowXIXwieku,ajed-
nymzpierwszych,którydostrzegłznaczeniezasobówludzkichworganizacji,byłbry-
tyjskiprzemysłowiec–RobertOwen.Wprowadziłonwswoichfabrykachlepszewa-
runkipracy,wyższyminimalnywiekzatrudnianiadzieci,posiłkipracownicze
ikrótszyczaspracy.Wychodziłbowiemzzałożenia,żetroskaorobotnikaprzyniesie
efektywpostaciwzrostujakościpracy.JegoideeznalazłyodbiciewpóŹniejszympo-
dejściubehawioralnym.Angielskimatematyk–CharlesBabbage,koncentrowałuwa-
gęnaefektywnościprodukcji.Wiązałdużenadziejezpodziałempracyibyłzwolenni-
kiemzastosowaniamatematykidorozwiązywaniatakichproblemów,jak
wykorzystanieefektywnepomieszczeńimaszyn.Dostrzegałrównieżelementludzki,
kładłnacisknaznaczenieharmoniipomiędzykierownictwemapracownikamiwyko-
nawczymi.Pozawspomnianymipionieramiwdziedziniezarządzania,możnajeszcze
przywołaćinnych,m.in.AndrewaUre’a(Anglika,jednegozpierwszychprofesorów
uczącychzarządzania),CharlesaDupina(Francuza,któryopracowałkilkazasad
zarządzania)czyHenry’egoPoora,któryzajmowałsiębrakiemefektywnościnakole-
jachamerykańskich(R.W.Griffin,2001).Zewzględunawyprzedzaniemyślątren-
dówisytuacjiwówczesnymzarządzaniu,pionierówtychnazywasięrównieżwizjo-
nerami.
Teoriazarządzaniapowstawała,rozwijałaiprzekształcałasięwokreślonychwa-
runkachówczesnejrzeczywistości.Stanowiłabazęwyjściowądlarozwojukolejnych
historycznieteoriiinurtówzarządzania.
Klasycznepodejściedozarzldzania.Corazsilniejdostrzeganopotrzebęopraco-
waniaracjonalnychmetodzarządzaniaorazuświadamianosobiefakt,żeludziesą
istotnymelementemwprocesieprodukcji,wpływającymnapowodzenieprzedsię-
biorstwa.Wykształciłosięwówczaspodejścieklasycznedozarzldzania,składa-
jącesięzdwóchwyodrębnionychgałęzi:naukowegozarządzaniaizarządzania
administracyjnego(klasycznateoriaorganizacji).Niektórezpoglądówizasadpre-
zentowaneprzeztwórcówszkołyklasycznejsąciągleaktualne,innenatomiast
uległymodyfikacjom.
Naukowezarządzanie–teoriaopracowanaprzezF.W.Taylora–zakładałodopro-
wadzeniedozwiększeniaefektywnościiwydajnościsiłyroboczej.Opierałosięna
czterechzasadach:
1.
Naukoweopracowaniekażdegoelementupracyludzkiej.
2.
Naukowydobórorazstopnioweszkolenieidoskonalenierobotników.
3.
Współpracakierownictwairobotnikówwcelurealizacjinaukowychzasad
zarządzania.
4.
Prawierównypodziałpracyiodpowiedzialnościmiędzykierownikówirobot-
ników.
37
