Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
78
PiotrRuczkowski
Wielewątpliwościbudzimiejscepozostałychratyfikowanychumówmiędzynarodo-
wychwhierarchiiźródełprawa.Mającnawzględzieart.27Konwencjiwiedeńskiej,
art.9orazinnepostanowieniaKonstytucjiRP,możnapostawićtezęogeneralnym
pierwszeństwieprawamiędzynarodowegoprzedprawemkrajowym,oczymbyłamo-
wawyżej.Takiestanowiskozajmujeprzynajmniejczęśćdoktrynyprawakonstytucyj-
nego28orazorzecznictwosądowe29.
Zkoleizatwierdzeniemopierwszeństwieustawyprzedumowamimiędzynarodowymi
ratyfikowanymiwtrybiezwykłymmogąprzemawiać,popierwsze,kolejnośćaktów
normatywnychwymienionychwart.87ust.1KonstytucjiRP(ratyfikowaneumowy
międzynarodowezostaływymienionebezpośredniopoustawach),podrugie,treść
art.91ust.2iart.188pkt2,wktórychexplicitepierwszeństwoprzyznanojedynie
umowommiędzynarodowymratyfikowanymzauprzedniązgodąwyrażonąwustawie.
Acontrarioniedotyczytopozostałychrodzajówumówmiędzynarodowych.Jaksię
możewydawać,ztreścitegoprzepisuwynika,żezamiaremustrojodawcybyłodanie
pierwszeństwatylkoumowomratyfikowanymwszczególnymtrybie(zazgodąwyra-
żonąwustawie).Podobniezart.3ust.1pkt2ustawyoTrybunaleKonstytucyjnym30
(stosowniedojegotreściTKorzekaozgodnościustawzratyfikowanymiumowami
międzynarodowymi,którychratyfikacjawymagałauprzedniejzgodywyrażonej
wustawie)wynikapierwszeństwoumowymiędzynarodowejratyfikowanejzauprzed-
niązgodąwyrażonąwustawieprzedustawą.Należyzwrócićtakżeuwagęnaart.3ust.1
pkt3tejustawy,wktórymprzewidzianobadaniezgodnościprzepisówprawawyda-
wanychprzezcentralneorganypaństwowem.in.zratyfikowanymiumowamimię-
dzynarodowymi.Ztreścitegoprzepisuwynikazatempierwszeństworatyfikowanych
umówmiędzynarodowych(wtymprzypadkuprzepistendotyczywszystkichratyfi-
kowanychumówmiędzynarodowych)przedprzepisamiwydawanymiprzezcentralne
organypaństwowe,np.rozporządzeniamiministrów.
JeżelichodziorelacjepomiędzyKonstytucjąRPaumowamimiędzynarodowymi,to
zasadniczopierwszeństwonależydaćKonstytucji.Tętezępotwierdzatreśćart.188
pkt1KonstytucjiRP,zgodniezktórymTrybunałKonstytucyjnybadam.in.zgodność
umowymiędzynarodowejzKonstytucjąRP,orazorzecznictwoTrybunałuKonstytu-
cyjnego,którystwierdza,że:nZagwarantowanewart.91ust.2Konstytucjipierwszeń-
stwostosowaniaumówmiędzynarodowych,ratyfikowanychnapodstawieupoważ-
28B.Banaszak,KonstytucjaRzeczypospolitejPolskiej.Komentarz,Warszawa2009,s.459.
29WwyrokuSNz18.05.1980r.,IGR58/70,przyjętopierwszeństwoumowymiędzynarodowejprzed
ustawą,cyt.za:Z.Garlicki,B.Szepietowska,Miejsceprawamiędzynarodowegowsystemieźródełprawa
wewnętrznego.Stanobecnyiproponowanerozwiązaniakonstytucyjne[w:]Biuletyn.Ekspertyzyiopinie
prawne4(14)/94,KancelariaSejmu.BiuroStudiówiEkspertyz,Warszawa1995,s.9.Podobnypoglądzostał
wyrażonywuchwalepełnegoskładuIzbyCywilnejSąduNajwyższego,IIICZP71/73,OSNC1975/5,
poz.72.ZdaniemTrybunałuKonstytucyjnegoRzeczpospolitaPolskaprzezratyfikowanieumów
międzynarodowychjestnimizwiązana,wobecczegopowinnyonebyćstosowane,wtymtakżeprzezsądy,
itonazasadziepropriovigore,chybażeztreściisposobusformułowaniaumowymiędzynarodowejwynika,
żeniejesttoaktsamowykonalny(wyrokTKz7.01.1992r.,K8/91,OTK1992/1,s.84).
30Ustawaz22.07.2016r.oTrybunaleKonstytucyjnym(Dz.U.poz.1157zezm.).
