Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Zdrowiejakoprzedmiotdyskursuwpedagogice
25
Podejmowanenagrunciemedycyny,filozofiiinaukspołecznychza-
gadnieniesposoburozumieniapojęciazdrowiapsychicznegooraz
ustalaniejegozakresujestniezwykleważnezarównozteoretycznego,jak
ipraktycznegopunktuwidzenia.Wynikająceztychrozważańustaleniado-
starczająbowiemwskazówekwzakresiekształtowaniaświadomościspo-
łecznejipraktykispołecznejwdziedziniezdrowia(John-Borys,2006).
Wzależnościodprzyjętychzałożeńteoretycznychpojęciezdrowiapsy-
chicznegobywainterpretowanenawielesposobów.Wujęciachtrady-
cyjnych,opartychnamodelubiomedycznym,zaznaczasiętendencjado
rozumieniagojakostanuwzględniestatycznegookreślanegozapomocą
definicjinegatywnej-jakobrakuchorobypsychicznej.Wewspółczesnych
koncepcjachzdrowiapsychicznegokładziesięnatomiastnacisknaposzu-
kiwaniejegowskaźnikówpozytywnych,któreświadcząoprawidłowym
rozwojuosobowości,pozytywnejadaptacjidozmieniającychsięwarunków
życiaczypsychicznymdobrostanieumożliwiającymsprawneisatysfakcjo-
nującejednostkęfunkcjonowaniewcodziennymżyciu.
WujęciuBarbaryWoynarowskiejwzakrespojęciazdrowiapsychiczne-
gonależywłączyćzdrowieumysłowe(mentalne),obejmującezdolność
dorealizacjipotencjałuintelektualnegojednostki,orazzdrowieemocjo-
nalne,któresięwyrażazdolnościąkontrolowaniaemocji(wtymichroz-
poznawaniaorazwyrażaniawsposóbakceptowanyspołecznie,azarazem
zapewniającyjednostcepoczuciekomfortu)iradzeniasobieztrudnościa-
mi,stresem,napięciem,depresjąilękiem(2007,s.30).Podejścietokore-
spondujezfunkcjonalnądefinicjązdrowiapsychicznegoKrystynyOstro-
wskiejgłoszącą,że
(...)zdrowiepsychicznejestwieloczynnikowymdynamicznymsystememza-
pewniającymsprawnefunkcjonowaniestrukturpoznawczych,emocjonalnych,
działaniowychiwkonsekwencjizapewniającymzdolnośćzaspokajaniapotrzeb,
realizacjęcelówidążeń;więźzinnymi;rozpoznawanie,wybóriwykorzysty-
wanieinformacjiistotnychdlautrzymaniairozwojuczłowiekajakoczłowieka
(1998,s.134).
Jednązpropozycjiokreśleniazakresupojęciazdrowiapsychicznego
wnaukachspołecznychjestzastosowanienieklinicznychwskaźnikówpsy-
chicznegodobrostanu,wktórychobrębiebierzesiępoduwagępozytywne
inegatywnemiarystanówpsychicznych(poczucieszczęścia,zadowolenie
zżycia,depresja,skłonnościsamobójcze),wolężycia,subiektywneoceny
jakościżycia,wskaźnikibehawioralne(np.stosowaniesubstancjipsychoak-
tywnych,radzeniesobiezestresem)orazkontekstsytuacjiżyciowej(natęże-
niestresużyciowego,wsparciespołeczne)(Czapiński,1998).
Zperspektywynaukoedukacjiszczególnieprzydatnewydająsiękon-
cepcjezdrowiapsychicznego,wktórychzanajważniejszyjegoatrybutuzna-
jesięzdolnośćdopozytywnegorozwojuosobowości.Wtakimujęciuzdro-