Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
30
1.Międzybadaczami
systemówwyborczych.WedługNohlena,oilenapoziomiezasadyreprezentacji
możemyjednoznacznierozróżnićsystemwiększościowyiproporcjonalny,otyle
zaczynającodpoziomutypówsystemówwyborczych,zaśszczególnienapoziomie
konkretnychsystemów,pojawiasięszarastrefa(rycina1).
systemy
większościowe
systemy
proporcjonalne
poziom
najwyższy
poziom
średni
poziom
najniższy
szarastrefa
konkretnesystemy
typysystemów
reprezentacji
wyborczych
wyborcze
zasady
Rycina1.PoziomypodziałówsystemówwyborczychwedługNohlena
Źródło:Nohlen2004.
IdąctropemwyznaczonymprzezNohlena,możnapostawićkrokdalej.Terminy
nproporcjonalność”inwiększość”odnosząsięznajwiększąprecyzjąniedozasady
reprezentacji,leczdoefektówdziałaniasystemu.To,żewyborywyłoniływiększość
parlamentarną,dasięokreślićcałkowiciejednoznacznie.Podobnieto,czywystę-
pująodchyleniapomiędzyprocentemzdobytychgłosówaprocentemzdobytych
mandatów,możnadokładniezmierzyć.Posługiwaniesiętymisamymiterminami
dlaokreśleniazasadnnawejściu”systemuiefektówsystemunnawyjściu”może
być-ijest-natomiastźródłemwielunieporozumień.Takieokreśleniasugerują
oczekiwanyefektsystemunawyjściu.JakzauważaJacekRaciborski[2006],nie
wiadomoprzytym,czychodzituointencjęustawodawcy,czyoempirycznąregułę.
Takieokreśleniaprowadządokoniecznościrozważaniaproblemówwrodzajunczy
jestproporcjonalna(wsensieempirycznym)ordynacjaproporcjonalna(wsensie
przynależnościdodanejrodziny)”
,czegonajlepszymprzykłademjestsytuacjapo
polskichwyborachparlamentarnychw1993roku[Raciborski2006].
Nawątpliwościwsprawienreguławiększościnawejściu”anwiększośćparla-
mentarnanawyjściu”zwracaszczególnieuwagęnastępującezjawisko:wostatniej
dekadziewkrajachwielkościąporównywalnychdoPolski(WielkaBrytaniaiKa-
nada)stosującychnsystemwiększościowy”wpostaciuznawanejzanajbardziej
modelową(reguławiększościwzględnejwokręgachjednomandatowych-FPTP)
sześćrazyodbyłysięwyborypowszechne.Ztychsześciuprzypadkówtylkodwu-
krotniezostaławyłonionajednopartyjnawiększośćparlamentarna1.
1Napodstawiewww.politicsresources.net(dostęp:10.08.2010).
