Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Morfologiafunkcjonalna,rozmnażanieirozwój25
Drobnonogisąrozdzielnopłciowe.Otwórpłciowy
roślinuprawnychidlategomogąbyćpoważnymi
położonyjestwentralnienaczwartymsegmencie
szkodnikamiwieluuprawwarzywnychiszklarnio-
tułowia.Wbudowiezewnętrznejbrakwyraźnego
wychorazsiewekdrzew,atakżepowodowaćduże
dymorfizmu.Dorosłesamcemożnajedynieodróż-
szkodywuprawach,np.trzcinycukrowejiananasa.
nićpodwóchpółokrągłychsklerytachokalających
Wwielukrajachregionówtropikalnychisubtropi-
otwórpłciowy;usamicsąonenieobecne.
kalnychdrobnonoginależądoszkodnikówoważ-
Szkieletwewnętrznywsegmentachtułowiowych
nymznaczeniugospodarczym.
stanowiąjedynieniewielkieapodemybiodrowe;wgło-
Układkrwionośny.Układkrążeniaskładasię
wietentorium,służącedoprzyczepuaparatużującego.
zcewkowategosercatłoczącegodoprzoduhemolim-
Szkieletzewnętrznyjeststosunkowomiękki,składa
fępoprzezaortęgłowową.Ciągniesięonood3do13
sięzpuszkigłowowej,płytekgrzbietowych(tergi-
segmentu,wktórymkończysięślepo.
tów),brzusznych(sternitów)ibocznych(pleurytów).
Układoddechowy.Systemtchawkowymatylko
Posiadaniedodatkowychtergitównaniektórychseg-
jednąparęprzetchlinekgłowowychorazworeczki
mentachpodnosizdolnośćwyginaniaciałaprzyprze-
koksalne.Rozgałęzionetchawki,doktórychwejście
pychaniusięwciasnychprzestrzeniachglebowych.
stanowiąprzetchlinkiumieszczoneponiżejnarzą-
Elastycznośćciałazwiększateżdelikatnypoprzeczny
dówpostantenalnych,wentylujągłowęipierwsze
podziałkażdegozsegmentów:małafałdkawidoczna
segmentyciała,sięgającledwietrzeciegosegmentu
przywyginaniutworzy„interkalarną”częśćsegmentu.
tułowia.Woreczkikoksalnesegmentówtułowiowych
Tergityzachodząbardzogłębokonasiebieumożli-
służązarównowymianiegazowej,jakiwodnej.
wiającniezwykłązdolnośćwyginaniaciałanaboki.
Układwydalniczy.Głównyukładwydalniczy
Tęzdolnośćzapewniajądrobnonogomrównieżsilne,
stanowiądługiecewkiMalpighiego,biegnącewzdłuż
powierzchniowoprzebiegającemięśniepleuralneprzy
jelitaiotwierającesiędoprzedniejczęścijelita
brakusztywnych,głębokichmięśnidorso-wentralnych
tylnego.Systemwydalniczyuzupełniajągruczoły
orazdorsalnychmięśniwzdłużnych.
szczękowe,uchodzącedoprzedsionkajamygębowej
Układnerwowyinarządyzmysłów.Zwójnad-
pomiędzyobydwiemaparamiszczęk.
przełykowyskładasięzestosunkowodużychpłatów.
Układrozrodczy.Samcemająparzystecewko-
Przedmóżdże(protocerebrum)zawierarozbudowane
watejądrainasieniowody,któremogąbyćzrośnię-
zwojeczułkowe,unerwiającetakżeorganpostantenal-
tenapewnejdługościorazprzedsionekpłciowy.
ny,niemazaśnerwówocznych.Zwójpodprzełykowy
Żeńskiukładrozrodczystanowiądługieparzyste
łączysięzezwojempierwszegosegmentutułowiowego.
jajniki,przechodzącewjajowody,któreotwierająsię
Brzusznyłańcuszeknerwowyma11lub12zwojówseg-
wprzedsionkupłciowym.
mentalnych.Wykazano,żezarównoprotocerebrum,
jakideutocerebrumzawierająkomórkineurosekre-
cyjne;procesyrozroduilinieniapodlegająregulacji
neurohumoralnej,podobniejakuChilopoda.
Rozmnażanieirozwój
Opróczniezwykleruchliwychczułkówiorganu
postantenalnegozprzoduciałaorazparydługich
Jajazlepianesąprzezsamicewmałekokonypokil-
szczecinztyłuciała(trichobotria),którereagująna
ka-kilkanaściesztukiumieszczanewwilgotnych,
ruchypowietrza,drobnonogimająlicznewłoskiczu-
leczniezalewanychszczelinachwglebie,spróchnia-
ciowe,rozmieszczonenacałejpowierzchniciała.Te
łymdrewnie,listkachmchu.Jajazapładnianesąbez
narządyzmysłudotykusąniezbędneprzyporusza-
kopulacji.Samcezostawiająswojespermatoforyna
niusięwciasnychiciemnychprzestrzeniachgleby.
cienkichłodyżkachwpodziemnychkorytarzykach.
Układpokarmowyiodżywianie.Wpostacipro-
Samice,natykającsięnanie,zbierająjeiprzechowu-
stejrurki,zwyróżnionączęściąprzednią,mogącąsię
jąwswoistychspermatekachtworzonychwbocznych
rozszerzaćorazczęściąśrodkowąitylną.
kieszeniachjamygębowej.Zapłodnieniemamiejsce
Drobnonogisągłównieroślinożercamiide-
przyskładaniujaj.Samiceniektórychgatunków
trytusożercami.Wichprzewodziepokarmowym
troszcząsięozłożonejajadoczasuwylęgumłodych.
stwierdzanozarównoszczątkimartwychroślin,jak
Pokilkunastudniachzjajwychodząmłode,które
igrzybyczyglony,aleteżfragmentyżywychtkanek
mająpo6lub7parodnóżyiprzechodząkolejnesta-
roślinnych,tkankizwierząt,anawetszczątkiciał
diarozwojowe.Pokażdymlinieniuprzybywaimnie
osobnikówztegosamegogatunku.Drobnonogi
tylkoponastępnejparzeodnóży,cowiążesięzno-
częstożerująnadrobnychkorzeniachiwłośnikach
wymisegmentamitułowia,aleteżiczłonówczułków
