Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
IuveniliaPhilologorumCracoviensium,t.IV
ŹródłaHumanistykiEuropejskiej4
Kraków2011,WydawnictwoUniwersytetuJagiellońskiego
ISBN978-83-233-3247-3,ISSN2080-5802
MAGDALENAROMANOWSKA*
InstytutFilologiiWschodniosłowiańskiejUJ
Antyczneźródłaświatopoglądu
AleksandraHercena
Złymiświadkamioczyiuszyludziom,
którzymająduszebarbarzyńców.
HeraklitzEfezu
AleksanderIwanowiczHercenjestjednymznajbardziejinteresującychmyśli-
cielirosyjskichXIXwieku.Urodziłsięw1812roku.Byłnieślubnymsynembo-
gategoszlachcicarosyjskiegoIwanaJakowlewaiNiemkiLuizyHaag,którąJa-
kowlewprzywiózłdoRosjizeStuttgartuw1811roku.NazwiskoHercenzostało
utworzoneodniemieckiegosłowadasHerzserce.Hercenukończyłstudiana
wydzialematematyczno-fizycznym,gdzieobroniłpracędoktorskązastrono-
mii.Będącjeszczestudentem,zainteresowałsięsocjalizmemwujęciuHenriego
deSaint-SimonaorazfilozofiąFriedrichaWilhelmaSchellingaiFriedricha
Schillera.Zauczestnictwowdziałalnościkółkarewolucyjnego(właściwiesocja-
listycznego)wlipcu1834rokuzostałaresztowanyizesłanynapółnocnywschód
Rosji,gdziezobowiązanogodopracyurzędniczej.Jakozesłaniecprzebywał
wPermie,anastępniewWiatceiWłodzimierzu.PodwpływemprzyjacielaMi-
kołajaOgariowazainteresowałsięfilozofiąGeorgaWilhelmaFriedrichaHegla
iheglistów.
SamHercennieuważałsięzafilozofainigdynieująłwłasnychpoglądów
wsystem,niewątpliwiejednakopróczfilozofiiniemieckiejnakształtowaniesię
jegomyśliprzemożnywpływwywarłafilozofiastarożytna.Stając23sierpnia
1834rokuprzedkomisjąśledczą,pytanyotezęswegoprzyjacielaOgariowa1,
oskarżonyHercenodpowiedział:„Codowyprowadzeniaasocjacjizfilozofii,to
istniejedoświadczeniewielumyślicieli,którzywyprowadzalizmyśleniaideali-
*
E-mail:magdalena_romanowska@tlen.pl.Autorkawyrażagorącepodziękowaniarecen-
zentowiPanuprof.dr.hab.WasilijowiSzczukinowizazaopiniowanieniniejszegoarty-
kułudodrukuorazzaopiekęnaukową.
1
„Zogólnychpodstawmojejfilozofiihistoriipowinienemwyprowadzićplanasocjacji”.