Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Podkoniecfeudalizmu,wrazzrozwojemzawodówiwarsztatówrzemieślni-
czych,dochodzidooddzieleniasiłyroboczejodwłasnościśrodkówprodukcji
orazdomuodwarsztatuprodukcyjnego.Dziękitemusamprocespracyzaczy-
nawyodrębniaćsięwprzestrzeniiczasie,awłaścicielzakładurzemieślniczego
zyskujewmiaręswobodnąregulacjęokresówpracyiwypoczynkuwodnie-
sieniudopotrzebżyciarodzinnego.Czaspracytymsamymzaczynałstanowić
odrębnąwartośćicorazczęściejosadzonybyłwjednymmiejscu(Truszkowska
2012:52-53).
Antropocentryzmrenesansu
PowrótdokulturyantycznejihumanizmumiałmiejscewEuropieodwieku
XVdoprzełomuwiekówXVIiXVII.Renesanszrewolucjonizowałkanonyeste-
tycznepoprzedniejepoki,podważającwszechwładzęKościołaKatolickiegoiroz-
luźniającjegosurowerygory.WartościąiprzedmiotemzainteresowaniaOdrodze-
niastałsięczłowiek,afirmacjażycia,radościidoczesnychpotrzeb(Kelly,Godbey
1999:35-36;Goodale,Godbey1999:39-40).
Charakterystycznydlaepokiantropocentryzmuwidaczniałsięwzmianiespo-
sobówmyśleniaotym,czymjestczaswolny,wypoczynekczyszerokorozumiane
aktywności,orazwzmianiefunkcjiprzypisywanychtymaspektomcodziennejeg-
zystencji.Tematykawypoczynkustanowiważnyelementutopijnychwizjiidealne-
gopaństwaisystemuspołecznegowUtopiiTomasaMore’a(1954,[1516])oraz
MieścieSłońcaTommasoCampanella(1995,[1602]).Autorzywswoichrozpra-
wachpodkreślajązarównoautotelicznąrolęczasuwolnegojakoprzestrzenido-
świadczaniaindywidualnejprzyjemnościiaktywnejzabawy,jakiinstrumentalną,
któramawiązaćwypoczynekzdbaniemopiękno,siłęizręcznośćciałaczyzdo-
skonaleniemsiępoprzeznaukę,czytanieipisanie.
Winnychrenesansowychpostulatachodnaleźćmożnaliczneideedotyczą-
ceodpoczynkuikształceniasprawnościfizycznejpoprzezrekreację,gryizabawy
ruchowe.Takżeświętakościelnecorazczęściejwykorzystywanodorealizacjilu-
dycznychformspędzaniaczasuwolnego.Rozwijałasię,wykorzystującantyczną
spuściznę,sztukailiteraturarenesansu.
JakwskazująMariaTruszkowska-Wojtkowiak(2012:53)iBogdanJ.Kunicki
(2011:51-52)kulturaczasuwolnegotegookresukultywowanabyławśróduprzy-
wilejowanychklasśrednich-szlachty,ziemiaństwaczymieszczaństwa.Równo-
cześnieewolucjastrukturywarstwwyższychprowadziładoupadkurycerstwa,
któreprzekształcałosięwtymokresiewarystokrację,wskrzeszającdożyciastyl
opartynaczasiewolnympozbawionymwojskowegocharakteru,realizowany
21
WydawnictwoNaukoweUAM–wszelkieprawazastrzeżone
