Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Bauman2006),zdrugiejzdekonstruowanąizdecentralizowaną(Rojek1995;Ve-
latonen2004).
Inspirującezatemdlaponiższejczęścijestprzekonanieodynamicznymcha-
rakterzerelacjimiędzyczasemwolnymaotoczeniemspołecznym.Tymsamym,
mimoodnoszeniasiędopewnejkonwencjichronologicznej,mamświadomość,
żeohistoriiiprzeobrażeniachczasuwolnegonależymyślećwkategoriachwza-
jemniepowiązanych,kulturowogenerowanychciągłościizmian.Wrozważania
nadjegoprzeobrażeniamiwpisujęokrespreindustrialny,mimożepodnoszenie
kwestiitegookresuzdajesiębyćdoobecnychczasówkontrowersyjne,wszczegól-
nościdlagronatychbadaczy,którzyutożsamiająjegokształtowaniezprocesami
industrializacji(np.Dumazedier1968;Wnuk-Lipiński1972;Kłoskowska1981,
2005).Jakwskazywałwlatach70.,EdwardWnuk-Lipiński(1972:9),czaswol-
nywsocjologicznymrozumieniuniejesttylkorównoznacznyzprzerwąwpracy
czywypoczynkiem,leczstanowifunkcjęokreślonegosystemuorganizacjipracy
istosunkówspołecznych,copowoduje,żejegocharakterwzindustrializowanych
społeczeństwachniemaodpowiednikawewspólnociepierwotnejitradycyjnej
społecznościlokalnej.
1.Okrespreindustrialny
Okrespreindustrialnytowszystkieteformyorganizacjispołecznej,któreist-
niałyprzedwyłonieniemsięspołeczeństwanowoczesnego,aktórecharakteryzo-
wałysiędominującąroląreligiiwwyznaczaniureprezentacjizbiorowych,domi-
nującymudziałemrolnictwawramachporządkuekonomicznego,władząkróla
czywodzawramachporządkupolitycznego,niskimtempemzmianorazpodpo-
rządkowaniemjednostkowychdziałańwzorcompokoleniowym(Marody,Giza-
-Poleszczuk2004:224)1.
Czaswolnywkulturachtradycyjnychstanowiłelementbyciawświecietkwił
wzdarzeniachiczynnościach,niebyłczymśwyizolowanymzkontekstużyciaco-
dziennego.Trybżyciaspołeczności-czasirytmpracy,koniecznośćwykonania
pewnychpracorazwypoczynku-wyznaczałyczynnikiklimatyczneizwiązane
znimiokresywegetacjiroślin.Całośćegzystencjinasyconabyłasilnieelementa-
miobrzędowo-magicznymi,arytmpracyprzeplatałsięzczynnościaminapół
1Przyczymmamytuzasadniczodoczynieniazokresemhistorycznymdługiminiezwykle
zróżnicowanym,obejmującymnietylkoprymitywnespołecznościłowiecko-zbierackieoraztrady-
cyjniefunkcjonującemałespołeczności,alerównieżstarożytnośćjakokolebkęcywilizacyjną,na-
rodzinychrześcijaństwa,średniowieczeireformację,renesansioświecenie-epoki,którewnosiły
odmiennysposóbpatrzenianajednostkę,atymsamymnajejsposóbżycia,codzienneaktywności,
rozrywkiiwypoczynek.
17
WydawnictwoNaukoweUAM–wszelkieprawazastrzeżone
