Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
starożytnejkulturyiliteratury.Czynitozawszewokreślonymcelu,
posługującsięmitologiąjakodowodem,argumentemczyilustracjątezy
itraktującjątymsamymjakozbiórzawierającyprzydatnebonaetmala
exempla.WykorzystywanyprzezRejarepertuarpostaciiwątkówjest
dośćubogiimonotonny,powtarzająsiętesameprzykłady,częstona-
wetwzbliżonymkształciestylistycznym
7.Oznaczato,żepoetaniebył
zbytnioobeznanywtejmaterii(wprzeciwieństwienp.doBiblii),ale
ispecjalniemutonieprzeszkadzało.Podstawowepytanie,którenależy
sobiezatemzadaćdokonującprzegląduwykorzystywanychprzezReja
mitologizmów,dotyczyćpowinnoichroliwtekście.
Odesłanieczytelnikadomitudokonujesięnajczęściejpoprzezpoda-
nieimieniapostacimitycznej(tazasadaniedotyczy,rzeczjasna,tylko
Reja).Uwagaczytelnikaniezostajeprzytymskierowananamitwjego
tradycyjnejformienarracyjnej,lecztylkonaowąpostać,która—po-
zbawionacechindywidualnych,oderwanaoduwikłańfabularnych—
zostajesprowadzonadooznaczeniatypupostawy.Wykładnikiemjęzy-
kowymtakiegozabiegujestnajczęściejużycieliczbymnogiej(flOni
Herkulesowie,oniParysowie,/OniAleksandrowie,oniSamsonowie”
[W.,s.202];flHektorowieświatatego[ł]jakosięwniweczobrócili”
[Przemowakrótka,s.632
8])lubzastosowanieprzydawkisygnalizującej
odniesieniedowspółczesności,azarazemprzenośneznaczenieimie-
niamitologicznego(flHerkulesidzisiejszegoświata”[Z.,I210
9],flnasz
Jupiter”[Z.,II1];flsyrenyświatatego”[Ż.,s.183],flAchillesdrugi”
[Z.,II129],flmiłyBachusie”[apostrofadopijaka;Ż.,s.558]).Takiero-
zumieniefunkcjipostacirozpoznaćmożnarównieżzkontekstu.Oczło-
wieku,któregozmieniacnota,Rejpisze:
Ba,niechbędzieniedbalec,leniwiecplugawy,
AlićzniegopochwiliEurialusprawy.
(W.,s.57)
7PrzykłademodwołaniedoKirke,pojawiającesięwróżnychkontekstachiod-
miennychfunkcjach,amimotowprawietakiejsamejformie,np.:
TuCyrcesswągospodęma,
coludziomgłowyodmienia(mowaopiwnicy;Apoftegmata,k.238),
Cyrces,coodmieniagłowy(W.,s.154),
AnietrzebaCyrcese,coludziomgłowywbydlęcegłowyodmieniała
(Ż.,s.543).
8CytatyzPrzemowykrótkiej(Spólnegonarzekania)wedługwydania:M.Rej:Ży-
wotczłowiekapoczciwegoł
9Tenże:Źwierzyniec.Wyd.W.Bruchnalski.Kraków1895.Lokalizacjicytatów
zeŹwierzyńcadokonujęstosującskrót:Z.Liczbarzymskaoznaczarozdział,aarab-
ska—kolejnynumerepigramatu.
—19—
