Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Innąoddotychczasprzedstawionychfunkcjępełniąbóstwaantycz-
ne,zktórychRejuczyniłbohaterówWizerunkuwłasnegożywotaczło-
wiekapoczciwego.Niemalwszystkiebóstwamitologiczne,którespotyka
naswejdrodzeMłodzieniec,sąjednocześniepostaciamidziałającymi
ialegoriami
13.Pewienwyjątekstanowiąsatyrowie,którychdostrzega
głównybohater,jakprzechadzająsięnieopodalźródła(W.,s.226).Peł-
niąonipodobnąrolęjakwsielankach,polegającąnaurozmaiceniusce-
neriiiwspółtworzeniuarkadyjskiejatmosfery;skądinądwiemy,żetra-
dycjabukolicznaniebyłaRejowiobca,oczymświadczycytatzeklogi
IWergiliuszawPrzemowiekrótkiej
14.Pozostałepostaciemajądospełnie-
niaokreślonezadanie:wygłaszająwykładzazwyczajzwiązanyzwar-
tością,którąsamiucieleśniają,iabyuniknąćniejasności,przedstawiają
sięMłodzieńcowi.Minerwa—boginirozumu,obdarzonanajwiększym
autorytetem(flZnać,iżzacna,poważna,byjakabogini”—W.,s.150;
flMinerwaświęta”—s.382)głosipochwałęrozumuikrytykęrozpust-
negożycia,Pallas—boginimądrości,udzielaradnatematzalecanego
modelużycia(nb.Pallastoprzydomek,aMinerwa—rzymskawersja
imieniatejsamejbogini,czyligreckiejAteny),Diana—boginizacności,
wyjaśniafunkcjonowanieplanet,którerządząświatem,którytowątek
podejmujeirozwijaMerkury,bóg-planeta,dysponującypozytywnym
wpływemnażycieczłowieka;wepizodycznejrolipojawiasięrów-
nieżEcho,symbolizującaulotnośćiprzemijanie,któragłosipochwałę
stałości.Oilezadaniemtychbóstwjestreprezentowanieokreślonych
wartościicechorazpouczanie
15,otyledwiepozostałealegorie(pełniące
jednocześniefunkcjepostacidziałających,aleniewątpliwienacechowa-
nychnegatywnie)jedyniesąobjaśniane.Wenus—flpaninadobna”,któ-
raflbujnosobiekroczy”(W.,s.146),trzymającnarękuswojedziecko,
skrzydlategobożkaKupidyna,stanowiwrazzdrugąalegorią—Ob-
żarstwemiOpilstwemorazjejdzieckiem:Lenistwem,najbliższeotocze-
niekrólowejRozkoszy,którąspotykająMłodzienieciStarzec.Krótka
wypowiedźWenerymatylkozilustrowaćjejwyniosłośćilekceważący
stosunekdoludzi,niezawieranatomiastnaukimoralnej.Jejcharak-
ter,jakoboginirozpustnejmiłości,flktóraświatzbłaźniła”(W.,s.161),
objaśniaMłodzieńcowiMinerwaorazjejsynRacyjo,opisującyrównież
13Zob.A.Krzewińska:Alegoriaw„Wizerunkuwłasnymżywotaczłowiekapoczciwe-
go”MikołajaReja.W:Tradycjainowoczesność.KonferencjateoretycznoliterackawUstro-
niu.Red.J.Trzynadlowski,Wrocław1971.
14fl[ł]oniludziepieszczeniazniewieścieli,którzytylko,jakoTytyrus,leżą
subtegminefagi”(s.646).
15AnnaKrzewińskaokreślawywodyfilozofóworazbóstwmitologicznych—
upostaciowańRozumuiCnoty—mianemalegoriiwyjaśniającej(wodróżnieniuod
kreacyjnej);A.Krzewińska:Alegoriaw„Wizerunkuwłasnymżywotaczłowiekapoczci-
wego”MikołajaRejał,s.19.
—22—
