Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1
Metabolizmwchirurgii
StanisławGłuszek
1.1.Uraz-czynnikiurazowe
-obrażenia
Uraz(trauma)możnazdefiniowaćjakodziałaniaróż-
nychczynnikówdoprowadzającychdouszkodze-
niaustroju:narządów,tkanekikomórek.Czynniki
urazowemogąbyćmechaniczne,termiczne,elek-
tryczne,chemiczne,infekcyjne,atakżemiećcha-
raktercelowegodziałaniachirurga(zabiegopera-
cyjny).Wynikiemdziałaniaurazusąróżnegorodzaju
obrażeniaciała.Ustrójwodpowiedzinaurazuru-
chamiawieleneuroendokrynnychmechanizmów
lokoregionalnychiogólnych,któreułatwiająwal-
kęznastępstwamidziałańczynnikówurazowych.
Znajomośćmożliwościmodyfikacjiodpowiedzi
ustrojunauraz,takżewprzypadkuzabiegówope-
racyjnych,zmniejszachorobowość,śmiertelność
orazzwiększaszansepowrotuchorychdozdrowia.
1.2.Odpowiedźustrojunauraz
Donajważniejszychmechanizmówadaptacyjnych
uruchamianychprzezustrójwodpowiedziustro-
junauraznależą:
1.Ostraodpowiedźzapalna(SIRS-Syste-
micInflammatoryResponseSyndrome)
Uszkodzenietkanekaktywujelokalniemakro-
fagi,któreuwalniająróżnecytokiny(TNF-o,IL-1,
IL-6,IL-8,IL-10iinne).Częśćinterleukinmadzia-
łanieprozapalne,niektóredziałająprzeciwzapal-
nie,aniektóreplejotropowo.Czynnikmartwi-
cyguzów(TNF-o)uwalnialeukocytyzeszpiku
kostnego,aktywujeleukocytyikomórkiśród-
błonka,IL-1aktywujekomórkiT(limfocyty)ima-
krofagi,IL-6mawpływnawzrostiróżnicowanie
limfocytóworaznaodpowiedźzestronybia-
łekostrejfazy,IL-8wspomagachemotaksjeneu-
trofilówilimfocytówT,IL-10hamujeodpowiedź
immunologiczną.
2.Aktywacjaśródbłonkanaczyń
Aktywacjamolekułprzylegania(cytokiny)pro-
wadzidoadhezjileukocytów,zwiększasięmiej-
scoworozszerzenienaczyń,wtórnieuwalnianesą
kininy,prostaglandynyitlenekazotu,zwiększasię
przepuszczalnośćśródbłonkaorazuwalnianieko-
mórekzapalnychitlenu.Dochodzidoaktywacji
procesówkrzepnięciaipłytek,zwiększasięryzy-
koniedokrwienia.Uogólnienieprocesuprowadzi
dozespołuwykrzepianiawewnątrznaczyniowe-
go(DIC-disseminatedintravascularcoagulation).
1
