Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
M.M.Dziekan,Dziejekulturyarabskiej,Warszawa2008
ISBN978-83-01-15450-9,©byWNPWN2008
NajstarszahistoriaipochodzenieArabów
35
walisobienaprzełomieIIIiIIwiekup.n.e.Gerrhę.Zachodniewybrzeża
kontrolowanebyłyprzezegipskichPtolemeuszów.Napoczątkunaszejery
naPółwyspiepojawilisięRzymianie,którzynadaliposzczególnymczęściom
nazwy,funkcjonującepodziśwświadomościZachodu.Terenywłaściwego
PółwyspuArabskiegonazwaliArabiaFelix–ArabiaSzczęśliwa.Jednakże
próbapodbojuJemenuw24rokun.e.niepowiodłasię.WIwiekun.e.na-
stąpiłupadekhandlukarawanowego,cospowodowałozmniejszeniezainte-
resowaniaArabiązestronywielkichówczesnychmocarstw.Stądwywodziły
sięplemiona,którestworzyłypaństewkalachmidzkiewMiędzyrzeczu
ighassanidzkiewSyrii,zaśwokoliceMekkizawędrowałokilkaplemionje-
meńskich,któreumocniłypozycjęMekkijakocentrumhandlowego
ireligijnegodlawszystkichplemionarabskich,którezaczęłysięjużumac-
niaćnawiększościobszaruPółwyspu,choćwniektórychjegozakątkach–
szczególnienawschodzie–miałypojawićsiędużopóźniej,nawetdopiero
podsztandaremislamu.
KimsąArabowie?
Ogenealogiiplemionarabskich
ArabowietokoczowniczaludnośćPółwyspuArabskiego.Samaich
nazwa,niedokońcajasna,wywodzisięodrdzenia!rb,wskazującegopusty-
nię;możnateżwskazaćnahebrajskie!erew,cooznaczacośniezorganizowa-
nego–prawdopodobniechodzituonomadycznytrybżycia.Azatembyło
tookreślenieraczejocharakterzepejoratywnymi,coważniejsze,było
określeniemzewnętrznym–jaksamiosobiemówili,niestety,niewiemy.
Byliopisywanizperspektywyludówosiadłych,którezazwyczajwcześniej
znałypismo.Odtegoteżrdzeniapochodzibiblijnyterminarab–pisanyma-
łąliterą–niejakookreślenieocharakterzeetnicznym,leczrzeczownikpo-
spolity:„koczownik”.Zresztąbiblijnytermin„Arabowie”nieodnosiłsiędo
nowożytnychplemionarabskich.TebyływStarymTestamencieokreślane
jakoIzmaelici,Joktanici,Keturyci.StosowanotakżenazwyKedar,Seba,
DedaniOfir.Dlaautorówksiągbiblijnychtermin„Arabia”był,jaksięwy-
daje,dośćnieokreślonygeograficznieiobejmowałcałeterenypustynne
wrazzSynajem.Dlategowzmiankio„Arabach”wBibliimogądotyczyćra-
czejprzybyszówzterenówZajordania,niezbytodległychodJerozolimy
iPalestyny.
Później,jużraczejwokresienowożytnym,pojawiłosięrównieżarab-
skieokreśleniebadawi,czyli„beduin”,mającedokładnietosamoznacze-
nie,wywodzącesięodrdzenia,któryoznacza„pojawiaćsię”–wdomyśle
„pojawiaćsięniespodziewanieinagleznikać”,jakkoczownicy,wdodatku
