Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
M.M.Dziekan,Dziejekulturyarabskiej,Warszawa2008
ISBN978-83-01-15450-9,©byWNPWN2008
ArabiaPołudniowa
55
południowoarabskimepigraficznym.Wrazzeswymidialektami–sabejskim,
minejskim,katabańskim,himjaryckim,hadramijskimilihjanickim–zalicza-
nyjestdoperyferyjnychjęzykówpołudniowosemickich.Wpiśmietymzapi-
sanezostaływspominanewielokrotnieinskrypcje.Kontynuacjątegoalfabe-
tujestobecnepismoetiopskie.
Niedysponujemyobecnieżadnymdłuższymtekstemwktórymkol-
wiekztychjęzyków–zachowałysięjedyniekrótkieinskrypcje,którejednak
pozwoliłynajegoodtworzenie.
Wierzeniareligijneikulturasymboliczna
Śladykulturypołudniowoarabskiejtozjednejstronydośćszerokie
informacjeosystemiereligijnymigłównychbóstwach,zdrugiejzaś–zabyt-
kikulturymaterialnej–architekturyirzeźby.ArabiaPołudniowaobejmuje
obszarygórzyste,alejednocześniedośćżyzne.StądstylżyciaJemeńczyków
odbiegałznacznieodżyciabeduinówzCentralnejArabii,anawetzpółnoc-
nychkrańcówPółwyspu.Zdecydowaniejesttocywilizacjaniepustynna
iwznacznymstopniumiejska.
SystemreligijnyArabiiFelixniebyłdokońcajednolity,ponieważ
wkażdymzpaństwpołudniowoarabskichnajwyższemiejscewpanteonie
zajmowałyróżnebóstwa,traktowanejakoprzodkowieiopiekunowiepań-
stwa.CałeżyciepołudniowychArabówbyłoprzenikniętesacrum–bogowie
czuwalinadkażdymwłaściwiekrokiemczłowieka.Wpanteonachpołudnio-
woarabskichpojawiałysięniejednokrotnietesamebóstwa,możnatakże
mówićopodobnychzasadachkultu,którywgłównejmierzeskierowany
byłkuciałomniebieskimireprezentującymjebóstwom.Obóstwach
tychwiemyjedynietyle,ileprzekazująnaminskrypcje.Niecoświatłanate
zagadnieniarzucająrównieżbadaniaporównawcze,ponieważniektóre
bóstwastarojemeńskieznanebyłytakżewcentralnychipółnocnychobsza-
rachPółwyspu.Dziękitemumożemyczasemnawetniecowięcejpowiedzieć
oformachkultowych,bowiembezpośrednieprzekazyinskrypcyjnewtym
zakresieniewielemogąpomóc.Ograniczeniawzakresiewykopaliskarche-
ologicznychsprawią,żenaszeinformacjenatematkultuobecniepozostają
szczątkowe.Wiadomo–pisząotymantyczniautorzy–żewPołudniowej
Arabiibudowanowspaniałeświątynie(atakżepałace).„Świątyniebyły
najwspanialszymibudynkamispołeczności,wznoszonymiiozdabia-
nymiznajwiększąstarannością.Bywałyzazwyczajzakładanenaplanie
prostokątazwróconegokątamikuczteremstronomświata.Niektóre
miałydach,alewielepozostawałootwartychkuniebu,mająctylkodookol-
