Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
M.M.Dziekan,Dziejekulturyarabskiej,Warszawa2008
ISBN978-83-01-15450-9,©byWNPWN2008
58
CZASOJCÓW
Haukam(pdarab.„mądrość”),bóstwokatabańskie,opiekunkastoli-
cypaństwa,Timny,hipostazaAnbajaibyćmożejegożona.KultHaukam
sprawowanogłówniewświątyniAnbaja.
IlmukahlubAlmakah,bógKsiężyca,deszczu,urodzajuiwojny,
czczonygłówniewpaństwieSaba,apozdominowaniuprzezSabejczyków
innychpaństwnacałymobszarzeArabiiPołudniowej.WSabieuznawany
byłzanaczelnebóstwopaństwowe.Jegogłównesanktuarium,zwaneAw-
wam,apóźniejnazywane„tronemBilkis”,znajdowałosiękołoMaribu.Za-
chowałysięjegopozostałości,świadcząceoowalnejstrukturzeświątyni,
wktórejodbywałysięprocesje.Awwambyłteżcelempielgrzymek,składa-
notamofiaryIlmukahowi.OśrodkijegokultuznajdowałysiętakżewSir-
wahuiAmranie.Mocbóstwasymbolizowałpółksiężyc,ajegoświętymzwie-
rzęciembyłbykigórskibaran.
Mandah–katabańskieihimjaryckiebóstwadomowegoogniska
ideszczu.
Nasr(arab.„orzeł”),bóstwolunarneczczonewKatabanieiSabie,
wyobrażanybyłpodpostaciąorła.ZnanytakżewreligiiArabiiŚrodkowej,
wspomnianywKoranie.
Sami(arab.„słyszący”),bógKsiężyca,czczonywoazieRaghwan,
wrazzZatHimjam,opiekunpaństwa.ŚwiętymzwierzęciemSamiegobył
byk.PowłączeniuRaghwanudopaństwasabejskiegostraciłnaznaczeniu,
choćpozostałwpanteonie.
Sin,bógKsiężyca,bóg-przodek,opiekunpaństwa,czczonywHadra-
maucie.GłównaświątyniaSina,Alam,znajdowałasięwstolicy,Szabwie.
Jednązjegoświątyńodkopanow1937rokuwAl-Hurajdzie.Świętymzwie-
rzęciemSinabyłbyk,symbolempółksiężyc,ażonąZatHimjam.Jegopo-
dobiznapojawiasięnabrązowychmonetachzIIIwiekun.e.
Szams(arab.„Słońce”),boginiSłońca.Wtakiejfunkcjiwystępowały
takżeżeńskiebóstwaZatSantim(„chłodna”)iZatZahran(„południowa,
gorąca”).
Talab,bógKsiężycaideszczu,opiekunpastwiskibydła.Jegoświę-
tymzwierzęciembyłgórskibaran.Głównajegoświątyniaiświętyobszar
poświęconytemubóstwuznajdowałysięwTuracienagórzeRijanoraz
wZubjanie.SanktuariumTalababyłocelempielgrzymek,funkcjonowa-
łatamrównieżwyrocznia.Zwanybyłtakże„panemKabdu”,„panem
Kumdanu”.
Wadd(arab.„miłość”),wspominanywKoranie(LXXI,23),czczony
wewszystkichpaństwachpołudniowoarabskich,bógKsiężycaideszczu.
Wpaństwieminejskimbyłbogiem-przodkiemiopiekunemkraju.Byłtakże
narodowymbóstwemAusanu.Tam,wNumanie,znajdowałasięjegoświą-
