Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
M.M.Dziekan,Dziejekulturyarabskiej,Warszawa2008
ISBN978-83-01-15450-9,©byWNPWN2008
18
Wprowadzenie
Rolaorientalistyki
Orientalistyka,którejczęściąjestarabistykaiislamistyka,tonauka,
którawpierwszymrzędziedążydozrozumieniaWschodu,choćijejnieza-
wszesiętoudaje–opierasięprzecieżnaparadygmatachnaukizachodniej,
comożejejniejednokrotnieprzesłonićwłaściwywymiarzjawisk.Podstawą
metodologiiorientalistykijestbadanieoryginalnychtekstówirozmaitych
innychzjawiskzwiązanychzkulturamiszerokopojętegoWschoduiAfryki
wkontekściewiedzywynikającejzeznajomościjęzykówrodzimychbada-
nychobszarów.Wzwiązkuztymjesttowykorzystanietego,conazwaćby
można„wiedząbezpośredniodostępną”,nieskażonąprzekładem,który,
jakwskazujetranslatologia,nigdyniejestidealny–zawszepozostaje
wmniejszymlubwiększym(wprzypadkujęzykóworientalnychzazwyczaj
większym)stopniuinterpretacjątłumacza.Zauważyćteżwypada,żeto
właśnienastykukulturWschoduiZachodunajczęściejspotykamysięze
zjawiskiem„nieprzekładalności”,codziałazresztąwobiestrony
8
.Właściwy,
częstowielowarstwowysenszjawiskczytekstówwymagabezwzględniezna-
jomościjęzykóworientalnych.Azatemmożnapowiedzieć,żemetodologią
badańorientalistycznychwpierwszymrzędziejestprzekładkulturynakul-
turę.Jakkażdyprzekład,wymagaondoskonałejznajomościzarównokultu-
rywyjściowej,jakidocelowej.Dlategonaorientalistach,będącychprze-
kazicielamiowejwiedzyijejinterpretatorami,spoczywaniezwykleważne
zadanie,którewiążesięzgłębokąznajomościądanegoobszaruorazposia-
daniemniezbędnejwiedzypozaźródłowej,niejednokrotniebardzotrudnej
doprzekazaniawsposóbbezpośrednitym,którzyniemająodpowiedniego
przygotowaniaocharakterzeorientalistycznym.Istotnajesttakżeszersza
wiedzaodanejkulturze,którąwprzypadkurodzimegokręgukulturowego
zdobywasięchoćbywtrakcienaukiwszkole.
Dlategonaukowcy,specjaliścizrozmaitychdziedzinnaukhumanis-
tycznych,korzystającywyłączniezinterpretacjiobcejkultury,dokonują
wpierwszymrzędziedalszejinterpretacjitego,cojużjestwmniejszymlub
większymstopniuinterpretacją.Stądniemożnawżadnymwypadkuorien-
talistykipotraktowaćjakodyscypliny„usługowej”wobecinnychdziedzin
nauki–tosamaorientalistykamusirozwiązywaćproblemypozostające
wkręgujejzainteresowań,ponieważmaświadomość,gdzieteproblemy
siępojawiają.
Orolijęzykawrozumieniuinnychnarodów,wniecoinnymkontekś-
cie,pisałbrytyjskibadaczTimothyG.Ash,odnoszącsięzresztądokultur
bliskichsobie,wywodzącychsięztegosamegokręgucywilizacyjnego:
„Przydałobysięrównież,gdybybrytyjskiedzieciznałydrugijęzykeuropej-
