Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
2.FILOZOFIAODRODZENIA
1.FILOZOFIARENESANSOWAADAWNIEJSZA.Zestarożytnych
poglądówfilozoficznychOdrodzenieprzejęłowłaściwietylko
dwa[22]:platonizmiarystotelizm;obazresztąwpostaciniezupełnie
czystej,pierwszywwersjineoplatońskiej,drugi—warabskiej.Ioba
byłyprzekształconewduchuśredniowiecznym,boprzeszłyprzez
średniowieczełacińskie,zanimdoszłydoOdrodzenia.
Niebyłydlazachodunowością:scholastykamiałarównieżswój
platonizmiswójarystotelizm.Ponieważzaśmiałaponadtoswą„via
moderna”,więcłączniepozostawiłatrzytradycje:platońską(wujęciu
Augustyna),arystotelesowską(wujęciuTomasza),ipóźnąwłasną
(wujęciuOckhama).Taostatniawydajesięnajbardziejzbliżona
donowożytnychpoglądów,bardziejniżplatońskaiperypatetycka—
tymczasemOdrodzenietejtradycjiwłaśnieniepodjęło.Przyczynabyła
naturyzewnętrznej:niechęćfilozofów-humanistówdoscholastyki,
zktórejwyszliockhamiści,iniedostatecznośćkontaktówWłoch
zpółnocą,gdzieockhamiścibyliczynni.Leonardoichznałicenił,ale
niebyłzawodowymfilozofem.
ZwątkówdawniejszejfilozofiiRenesansnieodnowiłanistoicyzmu,
aninaturalizmu,anisceptycyzmu.Jednakżeniejestprawdą,jakobybył
wyłącznieicałkowicieplatoński.WXVwiekuplatonizmbyłhasłem
humanistów,alewXVIw.czashumanistówminął,afilozofowiebyli
postroniearystotelizmu.Zwłaszczawestetyce.
2.PLATONIZMRENESANSOWY[23].Byłoplatonizmówwiele,nawet
usamegoPlatona,bezmaławkażdymdialogubyłinny:etyczny
wRzeczypospolitej,krytyczno-epistemologiczny
wTeajtecie,mistycznywFajdrosie,kosmologiczny
wTimajosie,dialektycznywParmenidesie.Anigdzieusamego
twórcyplatonizmniebyłwykończonymsystemem:toteżpóźniejsi
platończycyuzupełnialigoprzezinnewątkialbowykańczalinawłasny
sposób,ażplatonizmstałsięschronemdlawszystkichodmianfilozofii
niechętnychempiryzmowiimaterializmowi.
PrzeduczonymiOdrodzeniastanęłyażczteryodmianyplatonizmu,
zktórychzresztążadnaniebyłaczystymplatonizmemPlatona.
1.Pierwsząodmianęstanowiłplatonizmzespolony
zneopitagoreizmem,zespekulacjamiliczbowymiitradycjami
pogańskichreligii.Uformowałsięnaschyłkustarożytności.
