Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
pismoklinoweijęzykakkadyjski,wIItysiącleciulinguafrancacałegoBlis-
kiegoWschodu.
Legendatamiałaokazaćsięjednymznajtrwalszychinajbardziej
wpływowychwytworówduchowychcywilizacjimezopotamskiej,takna
poziomiemotywówliterackich,jakigłębszychidei,którychbyłynośni-
kami.Motywem,któryzrobiłnajwiększąkarierę,byłylegendarneokolicz-
nościnarodzinSargona.Takimijakoncudownymidziećminieznanych
rodziców,znalezionymiwkoszykuwyrzuconymprzezwodę,sąMojżesz
orazRomulusiRemus.Napoziomiewyższymodwędrującychmotywów
literackichjestpołączonywcześniezosobąSargonasposóblegitymiza-
cjiwładzy,któryodnajdziemyjeszczewkrólewskimRzymie–koncepcja
„synanikogo”,zdobywającegonajwyższąwładzęjakoukochanyInanny/
Isztarlubjejpóźniejszychhipostaz:Astarte,Afrodyty,Fortuny.Samiwład-
cyrówniechętnieprzybieralipozękrólówAkkadu:DariuszI,królPersji,
wzorowałswesprawozdaniedlaAhuramazdynaskalewBehistunzwalk
zbuntownikaminapoczątkuswegopanowania(zob.s.367)nawcześniej-
szymo1600lat„rokudziewięciuzwycięstw”Naramsina.
1.2.7.UpadekimperiumIIIdynastiizUr
ImperiumIIIdynastiizUrupadłojeszczegwałtowniejniżakkadyjskie.
rozpadimperium
CałyprocesrozegrałsięzapanowaniaIbbisina.Pierwszeoznakikryzy-
su–zakłóceniawpłaceniugun-mada–dająsięzauważyćzapanowania
Szusina;w2rokupanowaniaIbbisinapłacenietegopodatkuustało,codo-
wodziutratykontrolinadperyferiami.WKrajuprocesrozpadubyłniemal
równieszybki:w3rokurządówIbbisinajegoimięprzestanowymieniać
wdokumentachEsznunny,w4i5znikłozarchiwówgłównychmiastnad
wschodnimramieniemEufratu:UmmyiGirsu.W7i8rokuwierneIbbisi-
nowimiastapołudniadosłownieumierałyzgłodu–wUrcenajęczmienia
była60razywyższaodnormalnej–gdyżspecjalnywysłannikkróla,Isz-
bierra,wysłanydoNippurwceluzakupuzbożadlastolicy,wykorzystał
swąpozycjędouniezależnieniasięjakowładcaśrodkaipółnocyaluwium.
Wciągukilkulatimperiumrozpadłosięjakdomekzkart,achoćnie-
którzydalsinamiestnicynadaluznawaliIbbisina,efektywnawładzakróla
ograniczałasiędoskrajnegopołudnia.
OstatecznycioszadaliIIIdynastiizUrwładcyodległegopaństwaela-
mickiegoSzimaszki,którzyzapanowaniaSzusinauniezależnilisięodim-
perium,poczymzajęliresztęgórnegoElamuoraz–po3rokurządówIb-
bisina–Suzę.WkrótcepotemzaczęłysięichatakinaKraj.Normalnadroga
inwazjiElamitównaDolnąMezopotamięwiodłazSuzynapółnocnyzachód
nadDijalę,skądwchodzilidoKrajuodpółnocy.Tymrazemjednakparlina
wschódprzezbagnanaddolnymTygrysem,drogątrudniejszą,aleprowa-
dzącąprostodoUr.W24rokupanowaniaIbbisina,podługimoblężeniu
zniszczenieUr
zdobyliizniszczylimiasto,uprowadzająckrólawniewolędoAnszanu.
104