Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
dużestałeosady,usytuowanewmiejscachobfitującychwwodęidobre
gleby,wzależnościodzasobówśrodowiskaodległeo10–50kmjedna
oddrugiej.Drugimelementembyłysezonoweobozowiska,wykorzy-
stywaneprzezpasterzyimyśliwych,aczasemprzezludzizajmujących
sięzbieractwem,ekstrakcjąminerałówlubprzetwarzaniemsurowców
(np.skór).Wydajesię,żetworzyłyonesystem,zestałymiosadamista-
nowiącymicentraosadnictwaiintensywnejuprawynajbliższychziem
orazperyferyjnymiobozowiskamisłużącymidolepszejeksploatacji
kontrolowanychprzeznie,znacznierozleglejszychterytoriów.Struk-
turataokazałasiętrwałącechąneolitu,wjegokolebceinaobszarach
późniejprzezeńobjętych,gdziepanowałypodobnewarunkiklimatycz-
no-środowiskowe.Choćwporównaniuznastępnymiepokamiwyko-
rzystanieterytoriumbyłodośćekstensywne(mimointensywnego,pra-
cochłonnegorolnictwa,któregogłównyminarzędziembyłyzaostrzony
kijkopieniaczyimotyka),agęstośćzaludnienia–bardzoniska,łączna
liczebnośćspołecznościneolitycznychmusiałabyćgigantycznawpo-
równaniuzpaleolitem,tymbardziejżeichekspansjawiodłagłównie
naobszarydopieroprzebudowującesweśrodowiskopoepocelodow-
cowejistądzapewnerówniesłaboalbojeszczesłabiejzaludnioneniż
wplejstocenie.
2.3.Neolitpreceramiczny.
Rozwójkulturrolniczych
wŻyznymPółksiężycu
Tradycyjnaperiodyzacjabliskowschodniegoneolituopierasięnapodzia-
lenaokresypreceramicznyiceramiczny.Kenyon,napodstawieróżnic
periodyzacjaneolitu
wplaniebudynków,wyodrębniławneoliciepreceramicznym(Pre-Pottery
preceramicznego
Neolithic,wskróciePPN)dwaokresy:wczesny(PPN-A,ok.9000–8500,bu-
dynkioplanieowalnym)ipóźny(PPN-B,ok.8500–7000,budynkioplanie
prostokątnym).Przynależnośćpierwszegodoneolitujestwątpliwa(zob.
s.33),natomiastdrugi,araczejjegośredniaipóźnafaza(8200/8000–
–7000),odpowiadapierwszejfaziewykształconegoneolitu,gdypojawiły
sięniewątpliweśladyudomowieniapodstawowegozespołuroślinizwie-
rząt,naktórychoparłyswójbytrolniczekulturyoikumeneigdynowa
gospodarkarozprzestrzeniłasięwcałymŻyznymPółksiężycu,którego
klimatiśrodowiskoupodobniłysiętymczasemdowarunkówpanujących
wjejkolebce.
Szczególnącechątegookresujestznacznajednośćkulturowa.Nowe
zjawiskamaterialneiduchoweupowszechniałysięszybkonacałymob-
jednośćkulturowa
35