Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
SuwerennośćpaństwawUniiEuropejskiej
13
subsydiarnegonadmodelempaństwaopiekuńczegopoleganatym,żewtympierwszym
systemopierasięnaaktywnościspołeczeństwaijednostek,stwarzającwarunkidoich
samorealizacjiisatysfakcji,natomiastwdrugim–państwozastępujeaktywnośćspołe-
czeństwa,odbierającmuszansęnawłasnysukcesisatysfakcję”45.
Zasadapomocniczności(subsydiarności)oznaczarealizowanieposzczególnychza-
dańifunkcjiprzezinstytucjeznajdującesięnajbliżejjednostki46.Jestonaprzeciwień-
stwemkoncepcjisuwerennościskumulowanej.Zakłada,żepaństwowinnorealizować
jedynietezadania,którychniemogąskuteczniewykonaćjednostkiczyspołeczności
lokalne,ainstytucjaponadnarodowa–te,którychniemogąskutecznierealizowaćpań-
stwa.ZasadętętrafnieująłwencykliceQuadragesimoAnnoPiusXI:flCojednostka
zwłasnejinicjatywyiwłasnymisiłamimożezdziałać,tegojejniewolnowydzieraćna
rzeczspołeczeństwa;podobnieniesprawiedliwością,szkodąspołecznąiniesprawiedli-
wościąustrojujestzabieraniemniejszyminiższymspołecznościomtychzadań,które
mogąspełnić,iprzekazywanieichspołecznościomwiększymiwyższym.Każdaakcja
społecznazeswegoceluizeswejnaturymacharakterpomocniczy;winnapomagać
członkomorganizmuspołecznego,anieniszczyćichlubwchłaniać”47.
ZgodniezzasadąsubsydiarnościUniaEuropejskapodejmujedziałaniatylkowte-
dy,gdyprzynositojakąśwartośćdodanąwstosunkudosytuacji,gdybydziałaniabyły
podejmowanenapoziomiepaństw.Wspierawięcdziałaniaspołeczne,kierującsięza-
sadamiautonomii,efektywnościrealizacjizadańorazproporcjonalnościwzakresie
skaliiśrodków(zasadyspołeczeństwaobywatelskiego)48.Zasadapomocniczościzosta-
łateżwyraźnieokreślonawTraktacieLizbońskim,któregoart.3b.3stanowi:flwdzie-
dzinach,którenienależądojejwyłącznejkompetencji,Uniapodejmujedziałaniatyl-
kowwówczasitylkowtakimzakresie,wjakimcelezamierzonegodziałanianiemogą
zostaćosiągniętewsposóbwystarczającyprzezPaństwaCzłonkowskie,zarównona
poziomiecentralnym,jakiregionalnymorazlokalnym,ijeżelizewzględunarozmiary
lubskutkiproponowanegodziałaniamożliwejestlepszeichosiągnięcienapoziomie
Unii”49.Komisjamaobowiązekstosowaćtęzasadę,aparlamentynarodowemogąkon-
trolować,czyniezostałaonazłamana.
Metaforaneośredniowieczaizarządzanie
wielopoziomowe
HedleyBullpierwszyokreśliłprzyszłąstrukturępolitykiświatowej,któramogłaby
zastąpićsystemsuwerennychpaństw,mianemneomediewizmu.Uznałzarazem,że
modelten,wktórymflkoncepcjasuwerennościprzestałabybyćstosowana”,mimoże
45A.Marszałek:op.cit.,s.332.
46Subsydiaryzmoznaczapomoc,wspomaganie,subwencję.Zob.Ch.Millon-Delsol:op.cit.;
A.Marszałek:op.cit.,s.321.
47Cyt.za:A.Marszałek:op.cit.,s.324.
48Zob.A.Zielińska-Głębocka:ZasadasubsydiarnościasamorządnośćterytorialnawUniiEuropej-
skiej,flSamorządTerytorialny”1998,nr10.
49DziennikUrzędowyUniiEuropejskiej,C306,t.50,17grudnia2007r.,ISSN1725-5228,s.12–13.
Zob.takżeProtokółwsprawieroliparlamentównarodowychwUniiEuropejskiej,s.148–150.
