Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Kilkauwagwstępnych
23
Mówiącbardzoogólnie,badaczedyskursupostrzegająjęzyk
przezpryzmatjegofunkcjiiperformatywności.Językniejestdlanich
nigdyneutralnymitransparentnymśrodkiemkomunikacji.Zamiast
trzymaćsięabstrakcji,sięgnijmypoklasycznyprzykład.Dwajrepor-
terzybyliświadkamizastrzeleniapewnegoczłowieka.Następnego
dnianagłówekjednejzgazetgłosił:nBojownikowolnośćzabija
polityka”,adrugiej–nTerrorystazabijapolityka”.Otokilkapytań,
któremożnazadaćwtejsytuacji:
Któraztychwersjijestprawdziwa?
Któraznichjestwłaściwa?
Któraznichjestzgodnazfaktami?
Niesątobynajmniejpytaniafilozoficzneaniabstrakcyjne.Cał-
kiemniedawnoobserwowaliśmy,jakroztrząsanojepodczasdebat
natematstatusuosóbprzetransportowanychzAfganistanudoamery-
kańskiejbazynaKubieiinternowanychwZatoceGuantánamo.
Jedenznurtówdyskusjikoncentrowałsięnapytaniu,czytychludzi
powinnosięuznaćzanjeńcówwojennych”–cooznaczałoby,żeprzy-
sługująimokreśloneprawawynikającezezobowiązańdoprzestrze-
ganiaprawczłowieka–czyraczejzanbezprawnychuczestników
walk”.PervezMuszarraf,byłyprezydentPakistanu,tojedenzprzy-
wódcówpolitycznych,którzywpodobnymduchuwypowiadalisię
ozarysowującychsięwspółcześnietrudnościachzezdefiniowaniem,
ktowłaściwiejestnbojownikiemowolność”,aktonterrorystą”.Te
przykładypodpowiadająnam,żejęzykjestczynnikiemkonstruktyw-
nym,konstytuującymżyciespołeczne.Piszącimówiącwokreślony
sposób,wytwarzamyokreśloneświaty.
Badaczydyskursuinteresujewłaśnieto,jakużywamyjęzyka.
Przyglądająsięzwłaszczatemu,jakiewizjeświata,jakietożsamości,
jakieznaczeniasąwytwarzanewtrakcieopisywaniaczegośwtaki,
anieinnysposób.Analizują,codziękitakiemulubinnemuopisowi
jestudostępniane,acowykluczane.Posłużęsięwtymmiejscuinnym
klarownymprzykładem,tymrazemzaczerpniętymzcodziennego
życia.Otóżwszystkieponiższeopisującemniezdaniasąprawdziwe,
właściweizgodnezfaktami:
