Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
I.Andropauzaefektzmianwdrugiejpołowieżycia
Andropauza,nazywanatakże„męskąmenopauzą”,„klimakterium”,„wiro-
pauzą”,oznaczastopniowezmniejszaniesięsekrecjiwieluhormonów,takżean-
drogenów,czemutowarzysząróżnorodnedolegliwości.Funkcjehormonalne-
derjednakzachowanedopóźnejstarości,astopieńzmniejszaniasięsekrecji
hormonówjestzróżnicowanyindywidualnie(Boul,2003;Jakieliin.,2015;Mędraś
iBablok,2002;Roaiahiin.,2016).Andropauzajestrozpoznawananapodstawie
niskichstężeńtestosteronucałkowitego(8–12nmol/llub2,31–3,46ng/ml)oraz
zgłaszanychobjawów(RabijewskiiZgliczyński,2009b)idotyczymężczyznpo
50.rokużycia(MędraśiBablok,2002).Redukcjailościtestosteronuulegaprzy-
spieszeniumiędzy45.a50.rokiemżycia(Charlton,2004),au6–12%mężczyzn
objawywidocznepo45.rokużycia(RabijewskiiZgliczyński,2009a).Palenie
tytoniu(ponad10papierosówdziennie)powodujewystąpienieandropauzyprzed
50.rokiemżycia(ThaniPhilip,1999).
Prawdopodobnietematmęskiegoklimakteriumzostałwprowadzonydolite-
raturynaukowejporazpierwszyprzezH.Halforda.W1813rokuprzedstawiłon
koncepcję,wktórejzachęcałdoakceptacjipojawiającychsięwrazzwiekiem
zmiansiłyisprawnościfzycznejumężczyzn.Zmianyte,zdaniemautora,nie
powinnybyćpoddawaneleczeniu.WXIXwiekuwliteraturzemedycznejpojawiały
siętakżekoncepcjewyjaśniające,żespadeksprawnościseksualnejmężczyzn
jestspowodowanystarzeniemsięinaruszonymiwciągużyciazasobaminasienia
(Marshall,2007).
Terminu„andropauza”użyłporazpierwszyWernerw1939roku(Marshall,
2007;MędraśiBablok,2002).Jegozdaniemstarsimężczyźni,anapewno
znacznaichczęść,doświadczajązmianzbliżonychdotychobserwowanych
ustarzejącychsiękobiet.Inneźródła(Jakieliin.,2015)wskazująnaHellera
iMeyersa,którzywopublikowanymw1944rokuartykuleodnieślisiędozmian
ustarzejącychsięmężczyzn,nazywającje„męskąmenopauzą”.Naskuteksta-
rzeniasięświatowejpopulacjiwzrosłozainteresowanieprocesamistarzeniasię
nietylkokobiet,aletakżemężczyzn,atymsamymzjawiskiemandropauzy.Opi-
sywanewpublikacjachnaukowychobjawyustarzejącychsięmężczyznłączono
najczęściejzespadkiempoziomutestosteronu,stądpojawiłysiętakżepropozy-
cjejegouzupełnianiawpostacihormonalnejterapiizastępczej(HTZ).Począt-
kowopodkreślanopozytywnenastępstwasuplementacjihormonalnej(Marshall,
2007),dziśjednakjestonaocenianabardziejkrytycznieizwracasięuwagęna
jejnegatywneefektyuboczne(BasariaiDobs,1999;HijaziiCunningham,2005,