Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
14
Andropauzaczykryzyswiekuśredniego.Jakośćżyciamężczyzn50+
Trudnościwdefniowaniuandropauzydotyczą:problemówwidentyfkacji
objawówipowszechnegoprzekonania,żesąonenormalnączęściąprocesusta-
rzenia;brakujasnychkryteriówoceny,jakwprzypadkumenopauzy;trudności
wwytyczeniupoziomutestosteronuocenianegojako„niski”(Hollander,2003).
Istotneróżnicewstężeniutestosteronumogązależećodwieku,chorób,pory
dnia,stężeńbiałekwiążącychhormonypłciowe.Stężenietestosteronumożebyć
obniżonenaskutekbardzociężkiegowysiłkufzycznego,występowaniachorób
przewlekłych,stresu,działanianiektórychleków,otyłości,azwiększonenaskutek
intensywnego,alekrótkotrwałegowysiłkufzycznegoczydużejaktywnościseksu-
alnej.Normystężeniatestosteronusąraczejumowneimałoprecyzyjne,aobjawy
jegoniedoborubardzoróżnorodneimałospecyfczne(Jakiel,2011a).Wnioski
zbadaniaEuropeanMaleAgingStudywskazująjednak,żepóźnyhipogonadyzm
(LOH)wiążesięzcałkowitymstężeniemtestosteronuponiżej11nmol/l(3,2ng/ml)
istężeniemwolnegotestosteronuponiżej220pmol/l(64pg/ml),którymtowarzy-
sząokreśloneobjawywsferzeseksualnej(Jakieliin.,2015).
Używanieterminu„andropauza”lub„męskamenopauza”zdaniemniektórych
autorówjestnegatywnąkonceptualizacjąmęskiegowiekuśredniego,którapre-
zentujemęskieciałojako„patologiczne”,odwołującsiędodatkowodoobjawo-
wegomodelukobiecejmenopauzy.Znaleziononiewieledowodównaistnienie
objawowegomodelumęskiegoklimakterium–wEuropeanMaleAgingStudyspo-
śródanalizowanych32możliwychobjawówtylko9byłozwiązanychzcałkowitym
poziomemtestosteronu(Jakieliin.,2015).Wcześniejszeanalizywskazywały,że
zgłaszaneobjawybyłyraczejzwiązanezestanemzdrowiemistylemżycianiż
wiekiemipoziomemtestosteronu(Boul,2003;VainiopaaiTopo,2005).Stądteż
wątpliwości,czymamydoczynieniazandropauzą,czyzkryzysempołowyżycia
(Charlton,2004).
1.Uwarunkowaniaandropauzy
Przyczynązmniejszonegowydzielanialubdziałaniaandrogenówmogąbyć
zaburzeniaczynnościpodwzgórza,przysadki,jąderlubtkanekdocelowychdla
androgenów.Hipogonadyzmpóźnyumężczyznpojawiasiępo40.rokużycia
(KulaiSłowkowska-Hilczer,2012a;Rabijewski,2021)izwykleobjawymutowa-
rzysząceniesątakwyraźnejakwprzypadkuchłopcówdotkniętychniedomogą
endokrynnąjąderwokresieprzedpokwitaniowym(braklubopóźnionedojrzewa-
niepłciowe)(Rabijewski,2011a).Wokresiedojrzałościandrogenysąodpowie-
dzialnezautrzymaniespermatogenezy,popędupłciowego,działająanabolicznie
nawątrobę,układkrwiotwórczy,mięśniowy,kostny,immunologiczny(KulaiSło-
wikowska-Hilczer,2012b).
