Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
WŁODZIMIERZLENGAUER
żytnościzarzucanoHerodotowirozwlekłośćnarracji,błędykompozy-
cyjne,skłonnośćdodygresji.Tylkobardzouważnalekturazpełnym
zrozumieniemkompozycjiileksisautorapozwaladostrzecstaranną
konstrukcjędziełazłożonegozprzemyślanychikonsekwentniezesobą
wiązanychlogoi,odpowiadającychzapowiedziwprooimion(por.Wę-
cowski1996:345-398).
Tłumaczenieprozyretorycznejtooddzielnyproblem.Ojejcharakte-
rzebyłajużwyżejmowa:tożywesłowooddziałującenasłuchaczytakże
-jeślinieprzedewszystkim-brzmieniem.Wygłoszeniemowytoper-
formance,akłopottrochęwtym,żeniezbytdobrzeznamyśrodki,jakimi
posługiwałsięmówca.Wiadomo,żewokresiecesarstwawystępretora
byłprawdziwympopisemaktorskim,mowyapodeiktycznewygłaszano
wteatrze,widowiskoprzyciągałorzeszesłuchaczy(widzów?),amówca
dramatyzowałwykonaniemowy,dającodbiorcomcośwrodzajumono-
dramu.Wepoceklasycznejbyłochybapodobnie.
Aischines,mówcaipolitykateńskizIVwiekup.n.e.,takopisujeza-
chowanieswegoprzeciwnika,Timarchosa(I25):
tenzaś-całkiemniedawno,niedalejjakprzedwczoraj-zrzuciwszyhima-
tion,zachowywałsiępodczaseklezjiniczymnagizapaśnikitakhaniebnie
iniegodziwiewystawiałsweciałonawidokpubliczny(doprowadziłogodo
tegopijaństwoirozpusta),żeporządniobywatelezasłanialitwarze,wstydząc
sięzapolis,żematakichpolityków.(Aischines2004:56)
ZachowaniuTimarchosaprzeciwstawiamówcapozęprzemawiają-
cychpubliczniepolitykówzprzeszłości:
Amówcypublicznizdawnychczasów:Perykles,Temistokles,Arystydes,
którynosiłprzydomekzupełnieinnyniżtentuTimarchos,takdbalioprzy-
zwoitość,żenigdyniezachowywalisiętak,jakmyterazzwykleczynimy,to
znaczynieprzemawializwyciągniętąręką,uważająctakigestzaoznakęzu-
chwałości.(Aischines2004:56)
Timarchoswteatralizacjiswegowystąpieniaposunąłsię,przynajm-
niejzdaniemAischinesa,zadaleko.Swojądrogą,trudnouwierzyć,że
wktórymśmomenciebyłcałkiemnagi.SłowaAischinesamająraczej
tylkopodkreślićprzesadęgestykulacjiiżywościwystąpieniaprzeciwni-
ka.AleAischinesprzyznaje,żeżywagestykulacjanależydorepertuaru
środkówwyrazuwspółczesnychmumówcówi(chyba)jegosamego(jak
myterazzwykleczynimy).
Winnejsprawie,wprocesie,wktórymsambyłoskarżonyizagro-
żonykarąśmierci,Aischinesprzyprowadziłdosąduwłasnedzieci
