Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Tłumaczzdrajca.Oniemożliwościprzekładówzgreckiejliteratury...
17
iwporuszającychsłowachzaklinałsędziów(II177):Wrazzemną
przyszlituwasprosić:mójojciec[...],moibracia[...],moikrewni;
awreszcietemałedziecinierozumiejąceniebezpieczeństwa,godne
jednaklitości,jeśliprzydarzymisięnieszczęście(Aischines2004:177).
Tojużscenacałkowicieteatralna:łatwosobiewyobrazićidzieciprzed
trybunałem,isamegomówcęwskazującegonanieizwracającegosię
zbłaganiemdosędziów.Styl,rytmprozyAischinesa,dobórsłów
ikonstrukcjazdańściślewiążąsięztymwłaśniecharakteremwystą-
pieniaretorycznego.Przypomniećwypadametodę,jakązastosował
OliverTaplindopróbyrekonstrukcjiprzedstawieniateatralnego:anali-
zatekstu(oczywiścieoryginału!)pozwalałamunawnioskicodoza-
chowańpostaciiprzebiegucałejakcjiscenicznej(por.Taplin2004).
Podobniejestzmowąretora.Przekładjednakwymaga,bydaćczytelni-
kowiprozędoczytania,anietekstdowygłoszeniaprzedsłuchaczami.
Jużpermanentnenadużywaniezaimkawskazującegooátojsprawia
kłopot.Źlebrzmipopolskuciągłepowtarzanie:ten,tento,tenoto,czy
wręczdodaniezaimkadoimienia:tenotoTimarchoslub(jeszczego-
rzej)tenTimarchos.Zupełnieinaczejprzywygłaszaniumowy:słowom
tymbowiemtowarzyszygestwskazującyisłuchaczepatrząwtedy
wkierunkuwskazanymprzezmówcę,aosobatakwskazanajestzara-
zemniemalnapiętnowana,booátoj
mawtakimużyciuniecopejora-
tywne,pogardliwezabarwienie.Żadenprzekładtegonieodda.
PierwszamowaAischinesa(PrzeciwTimarchosowi)zaczynasięod
długiegozdania,wktórymAischinestłumaczysięprzedsędziamiztego,
żewogólewytaczaprocespolityczny.Sędziamibyliprzecieżwylosowa-
niprościobywatele(trybunałwtakichprocesachliczyłnajmniej500
członków),którzynieufniespoglądalinapolitykówzałatwiającychpora-
chunkinadrodzeprocesówsądowych.Aischineschcedobitniepowie-
dziećdwierzeczy:żedotejporynikomuprocesupolitycznegoniewyto-
czyłiżedziałatylkowinteresiepolis,chociażzostałprzezTimarchosa
osobiściezaatakowany(Timarchoszamierzałwnieśćprzeciwkoniemu
oskarżenie).Mówitowszystkowkunsztowniezbudowanymzdaniu,
którewstandardowychwydaniachliczyobecnieokołodziesięciulinijek.
Zdaniapodrzędnewyrażonowskładniimiesłowowej,codlauchagrec-
kiegojestdobrzebrzmiącąlapidarnością,azarazemoddajewszystkie
okoliczności,któremówcamanamyśli.Przytymtakaskładniaskupia
uwagęsłuchaczy,ciekawychtego,cobędziedalejidoczegozmierza
mówiący.Wtłumaczeniupolskimtrudnosobietakipassusnawetwyob-
