Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.Zagadnieniaogólne
obszarysłabozurbanizowane.Znacznepowierzchnietakichkrajobrazówwystępu-
jąnaNizinachŚrodkowopolskichoraznaNiziniePodlaskiej.Jeszczekilkawieków
temudominowałtukrajobrazleśny.Masowewylesianietychterenówizamienia-
nieichnapolauprawnedoprowadziłodopowstaniakrajobrazurolniczego.Szybki
rozwójprzemysłu,urbanizacjiitransportu,zwłaszczawdrugiejpołowieXXw.
przyczyniłsiędopowstaniastrefkrajobrazuzdegradowanego,anawetzdewasto-
wanego,występującegom.in.naWyżynieŚląskiejorazwokolicachWałbrzycha,
Krakowa,Tarnobrzega,Bełchatowa,Konina,Turoszowa,LubinaiGłogowa.
Znaczneantropogeniczneprzekształceniakrajobrazuwystępujątakżewwielu
miejscachnaświecie,azwłaszczawEuropie.Tutaj,jużwpołowieXIXw.,powstały
rozległe,niespotykanedotychczasnatakdużąskalękrajobrazyindustrialneizur-
banizowane.Wiązałysięzdynamicznierozwijającymisięaglomeracjamiikonurba-
cjamiorazokręgamigórniczo-przemysłowymi,którychprzykładamisą:Zagłębie
RuhrywNiemczech,angielskiezagłębiawęglakamiennego,okręgigórniczo-
-przemysłowenapograniczufrancusko-belgijskimorazaglomeracjelondyńska
imediolańska.Terenytecechująsiękrajobrazemzdegradowanymizdewastowanym
zsilniezaburzonymiwaloramiestetycznymiorazzanieczyszczonymśrodowiskiem
rzutującymnajakośćżycialudzi.Odkilkudziesięciulatśrodowiskoikrajobraz
niektórychokręgówgórniczo-przemysłowychpodlegaintensywnejrestytucji
izagospodarowaniunażnecele,czegoprzykłademjestZagłębieRuhry.Rozległe
krajobrazyprzemysłowepowstałytakżewAppalachachorazwokręgachgórniczo-
-przemysłowychwewschodnichChinach,wIndiachorazwżnychobszarach
naterytoriumdawnegoZSRR.Współcześnieznaczneprzekształceniakrajobrazu,
częstoteżdewastacja,wiążąsięzobszaramieksploatacjiropynaftowejigazu
ziemnego.Nieodwracalnezmianywkrajobraziepowodujerównieżmasowadefo-
restacjaorazczęstowzniecaneprzezludzipożary,główniewstreewilgotnych
lasówrównikowych,wskutekczegodochodzitamdoanihilacjikrajobrazu.
Współczesnystanicharakterantropogenicznych
zmianwśrodowiskuprzyrodniczymZiemi.
Ogólnyzarysproblemu
Dynamikaiprzestrzennyzasięgprocesówantropopresjinigdywdziejach
ludzkościnieosiągnęłytakichrozmiarówjakwspółcześnie.Wzwiązkuzszybkim
rozwojemgospodarczymzwłaszczaodpołowyXXw.iintensywnąeksploatacją
52