Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.3.Ocomożechodzićzintegracją?
Tematykaintegracjiwpedagogiceiedukacjibyłajużwielokrotniepodnoszonairealizowanawpostacipraktycznychrozwiązańikoncepcji,począwszyodprzełomu
XIXiXXwieku,gdyzainicjowanoruchnowegowychowania.Znakomitymiprzykładamiomiędzynarodowymznaczeniumogąbyćnaprzykład:LaboratorySchool
JohnaDeweya,metodaośrodkówzainteresowańOwidiuszaDecroly,nauczaniełączneKarolaLinkego,metodaprojektówWiliamaH.KilpatrickaiJohna
A.StevensonaczysystemCelestynaFreineta.RównieżwPolsceideaintegracjibyłapodejmowanaiwdrażanawtakichinicjatywach,jak:szkołatwórczaHenryka
Rowida,nauczaniełączneJadwigiKrahelskiej,polskawersjametodyprojektówKilpatricka,takzwanametodazamierzeńMariiGrzegorzewskiej,nauczaniełączne
JaninyiAntoniegoMaćkowiaków,nauczanieproblemowo-kompleksoweBogdanaSuchodolskiego,nauczaniekoncentryczneJadwigiWalczynyczyzintegrowane
nauczanieiwychowaniezespołuHeliodoraMuszyńskiego.MamyteżpropozycjeMariiCackowskiej,JózefaGalantaiRyszardaWięckowskiego.Dozbiorupojęć
określającychintegracjęmożemywłączyćwieleokreśleń,zktórychnajczęściejpojawiałysię:„nauczaniecałościowe”,„nauczaniełączne”,„nauczanieglobalne”,
„nauczaniesyntetyczne”,„nauczaniekoncentryczne”i„nauczaniekompleksowe”.
Choćwymienionekoncepcjeróżniąsięmiędzysobą,czasamiwsposóbbardzoistotny,jednakwieleznichzwłaszczamodelezachodnie,awPolsceszkoła
HenrykaRowidainauczanieproblemowo-kompleksoweBogdanaSuchodolskiegozbudowanonałączącejjeitraktowanejjakopodstawazałożeńpedagogicznychidei
nadrzędnościuczeniasięnadnauczaniemisamodzielnościpoznawczejuczniów.Ciostatnizamiastprzed„gadającym”nauczycielemstawianibyliwobecproblemów
orazrealnychteoretycznychipraktycznychsytuacjidorozwiązania.Takpomyślanaintegracjawymuszagruntownązmianękoncepcjiszkołyidziejącejsięwniej
edukacji.
Cozatemmożeoznaczaćintegracja?Dlauporządkowaniamyśleniaointegracjiszkolnejwklasachpoczątkowychwskażękreśloneswobodniejakopewne
egzemplifikacjetrzyjejformy,któremożemywspółcześnieodnaleźćwrozmaitychwyspowych(byużyćokreśleniaBogusławaŚliwerskiego28)rozwiązaniach
edukacyjnychwPolsce.Integracjamożepolegaćmiędzyinnymina:
tworzeniucałościzczęści(integracjajakoscalanie/konstrukcja);
włączaniunowejczęściwistniejącącałość(integracjajakoinkluzja);
budowaniustruktury,wktórejposzczególneelementyzachowująswojąodrębnośćispecyfikę,aledziałająjakofunkcjonalneczęściokreślonejcałości(integracja
jakosieć).
Nagruncieedukacjiformyteniestanowiąmodelirozłącznych.raczejprzejawempewnegosposobumyślenia,zróżnicowanegowtymsensie,żeniektórestrategie
integrującezostaływyeksponowanejakozasadnicze.Mogąsięoneprzenikaćlubzapożyczaćodsiebiewzorydziałania,zachowującjednakprzytymswojąspecyfikę.
Wpierwszymprzypadkuintegracjatoscalanie,którenależyrozumiećjakotworzeniezczęścisensownejcałości.Polegaonanałączeniuelementówdotychczas
odrębnych,zróżnicowanychczynawetobcychwwewnętrzniespójnysystem.Niestanowikonglomeratu,któryjestcałościąjedynie„zlotuptaka”,będąc
wrzeczywistościzlepkiemniepasującychdosiebiecząstek,alejestraczejrodzajemstopu,wktórymwyjściowesubstancjenabierająnowychcechwskutekpołączenia
zinnymi,acałośćjestspójnaiharmonijnieustrukturyzowanaoraznadajeswoimskładowymnowycharakterijakość.
Wdrugiejwersjiintegracjajestwłączeniemnowegoelementuwsystemzastany.Niechodzijednakanioprosteaddytywnedołożenieelementu,aniteżowessanie
nowejczęściprzezdominującysystem.Toraczejrodzajinkluzjikoncyliacyjnej,nietylespolegliwej,ileopartejnanegocjacjachiwzajemnychpróbachzrozumienia.
Jesttointegracja,któraniosączawszenowekonfiguracjezdarzeńiznaczeńnienaruszawwidocznysposób(przynajmniejdopewnegostanunasyceniawłączaną
odmiennością)kondycjisystemupierwotnego,alewzbogacagoirozwija.
Wtrzeciejpostaciintegracjawymagawytworzeniastrukturyłączącejrelatywnieniezależneelementynabaziespoiwawewnętrznego.Zapewniatoharmonijne
kontaktyowysokiejczęstotliwości,powiązanezdziałaniemwobecokreślonychzadań,sytuacjiipotrzeb.Wzależnościodsytuacjisiećmożemiećcharakter
hierarchiczny(regulowanycentralnie)lubrównorzędny,przyzachowaniuzałożenia,żekażdyjejelementjestzdolnydosamodzielnegofunkcjonowania.
Każdyztychwariantówmógłbybyćpostaciąintegracjiwczesnoszkolnej,odnoszącsiędorozmaitychelementów,któreskładająsięnacałośćzjawiskakulturowego,
jakimjestedukacjainstytucjonalna.Wkolejnychpodrozdziałachprzeanalizujęistotętychwariantówintegracji,przekładającjenawarunkiedukacyjnewklasach
początkowych.