Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział2
Odezintegrującychaspektachpolitykioświatowejwobecwczesnejedukacji
BogusławŚliwerski
2.1.Wprowadzenie
Wtymrozdzialeanalizujęrolęprocesówmakropolitycznych,abypokazać,jakbardzowynikibadańnaukowychpedagogówwczesnoszkolnych,atakże
doświadczeniapedagogicznenauczycieliedukacjiwświetlemiędzynarodowejklasyfikacjiISCED0i1rzutująna(nie)możnośćwłaściwegowypełnianiawłasnych
zadańlubwymuszanieprzezwładzeresortuedukacjipatologiibezponoszeniazaichodroczoneskutkijakichkolwiekkonsekwencji.
2.2.PoczątkiedukacjiwczesnoszkolnejwPolscewfazietransformacjiustrojowej
Okresponaddwudziestotrzyletnichprzemianspołeczno-ustrojowychwPolscestanowijednąznajtrudniejszychkartwrozwojupedagogikiwczesnoszkolnej.Dotyczy
onnietylkonaszegokraju,aletakżeporównywalnychdoniegopaństwpostsocjalistycznychzzapołudniowejgranicy,awięczarównoCzech,jak
iSłowacji1.NaterenachbyłejNiemieckiejRepublikiDemokratycznej,apozjednoczeniuNiemiec,nastąpiłbowiemnatychmiastowy„desant”zachodnichnaukowców,
atakżedoszłodozlikwidowaniaprzezwładzepolitycznewOSSIwszystkichjednostekakademickichiodwołaniaichkadrnauczycielskich,któreodpowiadały
zaindoktrynacyjnymodelkształceniapedagogicznegoinauczycielskiegowtymkraju.
Zachodzącezarównounas,jakiunaszychpołudniowychsąsiadówzmianymiałycharakterradykalnegootwarciasięwładzoświatowychnawolność,
nasamostanowienieprzezpedagogówprzedszkolnychielementarnychozakresie,treściimetodycepracyzdziećminatympoziomie(ISCED0i1).Przejściew1989
rokupolskiegosystemuszkolnegozmodeluindoktrynacyjnego,autorytarnego,zarządzanegoodgórniedonowej,pluralistycznejiotwartejrzeczywistościustrojowej
bezaksjonormatywnejcenzuryzostałozapoczątkowaneprzezministraedukacjinarodowejHenrykaSamsonowicza,postaćszczególniezasłużonądlasolidarnościowej
opozycjilatosiemdziesiątych.Reprezentowałonwypracowywanywokresierodzącejsię„Solidarności”,adoskonalonywstaniewojennymiwfaziemarazmu
doktrynalnego,modelwolnejisamorządnejoświaty.Otaczaligoprzedstawicieleświatainteligencji,opozycjoniści,którzydoskonalewiedzieli,jakiejoświatynie
chcielijużwięcejwidziećwnaszymkraju.TozichudziałemodbyłsięwLublinienaprzełomiestyczniailutego1990rokuOgólnopolskiSejmikNauczycielski,który
zorganizowałaSekcjaPracownikówwiatyiWychowaniaNSZZ„SolidarnośćRegionuŚrodkowo-WschodniegoprzypełnympoparciuMinisterstwaEdukacji
Narodowej.Środowiskonauczycielskiedokonałodiagnozystanupolskiejszkołyorazprzedłożyłopropozycjegruntownejzmianystrukturalnejiprogramowejpolskiego
szkolnictwa.WdokumentachSejmikupodkreślono,żewarunkiemdopuszczeniadorealizacjiprogramówczyklasautorskichwszkołachpublicznychpowinnobyć
jedyniezapewnienierealizacjikanonuprogramowegozpodstawowychprzedmiotówgwarantującychdrożnośćkształcenia,arozwiązaniametodycznepowinnyzależeć
tylkoiwyłącznieodnauczycieli2.
Polskapedagogikaioświatapogwałtownymiradykalnieodcinającymsięodsocjalistycznejprzeszłościprzesileniuformacyjnymstanęłyprzedniezwykletrudnym
wyzwaniemzmianyspołecznej,wtymtakżeedukacyjnej.WsytuacjiograniczonegowokresiePRL-udostępudoświatowejliteraturyidoświadczeńwspółczesnych
naukowychowaniunależałozmierzyćsięzdylematem:jakiejalternatywypotrzebująpolskapedagogikaiedukacja?Wjakimstopniuniezbędnajesttuciągłość,
awjakimradykalnazmiana?Niewystarczyłosięgnięciedodorobkupolskiejmyślipedagogicznejzokresudwudziestoleciamiędzywojennego,chociażpojawiającesię
studianadjejrecepcjąiewolucjąsprzyjałysięganiupoponadczasowerozwiązania.StratyspowodowanedługąpolitycznąizolacjąPolskiodkultury
zachodnioeuropejskiejiamerykańskiejwydawałysięuprogulatdziewćdziesiątychXXwiekutrudnedoodrobienia,tymbardziejżewniektórychośrodkach
akademickichczyregionachkrajuwdalszymciąguupowszechnianopoglądyreprezentantówortodoksyjnej,wykluczającejinnetypydyskursówczypraktykszkolnych
instrumentalnejpedagogikisocjalistycznej.