Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Krótkierozważaniaoaksjologii,wartościachiantywartościach
czyszkoły.Desygnatamiobuterminówocharakterzeogólnymsąkonkretne
wartościiantywartościokreślaneprzeciwstawnymipojęciaminp.dobro–zło,
piękno–brzydota,prawda–fałsz,sprawiedliwość–niesprawiedliwość,wolność
–zniewolenie,sacrum–profanum.Przedstawicieleneotomizmunaoznaczeniebytu
jakoprzedmiotupożądaniadlaosiągnięciawybranegoceluniestosująwyrażenia
Uwartość”,tylkoterminUdobro-cel”,aUantywartość”rozumianąjakobrakdobra
zastępująorzecznikiemUzło”.Reprezentancinurtuaksjologicznegoitozarówno
europejskiego,jakipolskiego,typologizującwartości,wyróżniająkategoriewar-
tościopozytywnych(dodatnich)inegatywnych(ujemnych).Dystynkcjatawydaje
siękontrowersyjna,skoroUwartość”jakoprzedmiotbadawczydyscyplinfilozo-
ficznychiniefilozoficznychzdefinicjijestzawszeczymśpozytywnym
53
.Sądzić
należy,iżlepszymrozwiązaniemjestużywanieparypojęćwartośćiantywartość
zbudowanychnaprzeciwieństwieniżparypojęćwartośćpozytywnaiwartośćne-
gatywnaskonstruowanychnasprzeczności
54
.
Literatura
AnzenbacherA.,Wprowadzeniedofilozofii,tłum.J.Zychowicz,Kraków2003
Arystoteles,Etykanikomachejska,tłum.D.Gromska,Warszawa2007
BartoszewskiW.,Wartobyćprzyzwoitym.Tekstyosobisteinieosobiste,Poznań1990
BurkeV.J.,Historiaetyki,tłum.A.Białek,Warszawa1994
CiceroM.T.,Pismafilozoficzne,t.2,tłum.W
.Kornatowski,Warszawa1960
ChudyW.,Filozofiakłamstwa.Kłamstwojakofenomenzławświecieosóbispołeczeństw,
Warszawa2003
DostojewskiF.,Zbrodniaikara,tłum.Cz.Jastrzębiec-Kozłowski,Wrocław1992
EcoU.,Historiabrzydoty,tłum.J.Czaplińskaiin.,Poznań2007
ElzenbergH.,Wartośćujemna,StudiaFilozoficzne1986,nr12
ErazmzRotterdamu,Pochwałagłupoty,tłum.E.Jędrkiewicz,Warszawa2001
EhrenfelsCh.von,SystemderWerttheorie,t.1–2,Leipzig1897–1898
GołaszewskaM.,Fascynacjazłem.Esejzteoriiwartości,Warszawa1994
HartmannE.von.,GrundrissderAxiologieoderWertwägungslehre,BadSachsa1908
HerbutJ.,Etos(wo)Leksykonfilozofiiklasycznej,red.J.Herbut,Lublin1997
HostyńskiL.,WartośćujemnawsystemieaksjologiiHenrykaElzenberga(wo)Wartość
iantywartośćwkontekścieprzeobrażeńkulturyspołecznej,red.T
.Szkołut,Studia
EtyczneiEstetyczne1999,t.5
IngardenR.,Studiazestetyki,t.3,Warszawa1970
53
Por
.S.Kowalczyk,Człowiekwposzukiwaniuwartości…,s.140,przyp.45.
54
IdączaW
.Stróżewskim,trzebaprzypomnieć,żeArystotelesowizawdzięczamywyróżnienie
czterechzasadniczychprzeciwstawień(oppositiones).Zaliczyłdonichosprzeczność(contradictio),
brak(provatio),przeciwieństwo(contrarietas)iopozycjęrelatywną(oppositiorelativa),tenże,Istnienie
iwartość,s.224–225.
43
