Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Metaforaarcheologiczna
Zaadaptowanaprzezemnieinazywanatuarcheologiąza-
troskaniametodabadawczaczerpiącazarównozantropologii
historycznej,jakiarcheologii,wymagakilkusłówwyjaśnie-
nia.Metaforaarcheologiczna,obecnawhumanistyceodcza-
sówFreuda-skądinądentuzjastyarcheologii-swójrenesans
przeżywającawlatachsześćdziesiątychisiedemdziesiątych
XXwieku,wyrastazprzekonaniaoniecognostyckimcharak-
terze,żewiedzaoprzeszłościjestukryta,adotarciedoniej
wymagapracy,specyficznychtechnikikompetencji,orazżeto,
coukryte,jestbardziejautentyczneniżto,conawierzchu.Jak
pisałhistorykifilozofnaukiArhurI.Miller,językwypowiedzi
naukowejjesttropiczny,ajegonajważniejszymtropemjest
metafora.Będącnarzędziamipoznanianaukowego,metafory
umożliwiająeksploracjęmożliwychświatówistanowiąekstensję
intuicji
30
.Dlategoteżmetaforaarcheologicznaodżywarazporaz
przyokazjipojawieniasięnowychwynalazkówtechnicznych,
rozbudzającychnadzieje,żeotonowatechnologiapozwoliza-
manifestowaćsiętemu,codotądpozostawałoukryte.Dotyczy
tozwłaszczatechnikobrazowania,awięcprzedewszystkim
fotografii,którawyłoniłasięwtymsamymmomenciehistorycz-
nymcoarcheologiaipsychoanaliza31.Tetrzydyscyplinyzdają
siędziałaćwewspólnejsprawie:obrazowaniatego,coukryte
lubtrudnouchwytne.
SamFreudzwracałuwagęnabliskiezwiązkiarcheologii
zpsychoanalizą,szczególniewewczesnychpismach,kiedyta
ostatnianiebyłajeszczedostatecznieobudowanawłasną,ory-
ginalnąterminologią.Porównywałwówczaspracępsychoanali-
tykaiarcheologa,zauważając,żezadaniemobujestnotwarcie”
czyteżnodkrycie”przeszłości,anastępnieudostępnieniejej
30
A.I.Miller,MetaphorandScientificCreativity,w:Metaphorand
AnalogyintheSciences,ed.F.Hallyn,Dordrecht2000,s.163.
31
E.Downing,AfterImages,Photography,Archaeology,andPsycho-
analysisandtheTraditionofBildung,Detroit2006.
28
