Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.1.Wprowadzeniehistoryczne
1.1.1.Dawneleki
Samanaturanarzucałaczłowiekowimyślioróżnorodnychlekach,remediach,
panaceachiśrodkachnadługieżycie,wstarożytnościzwanychmacrobiotica.
Nieznającprzyczynchorób,niezawszezapewnewierzącwskutecznośćzaklęć,
czarówimodłów,próbowanoprzywracaćzdrowietymconajbliżejokładami
lubjedzeniemziemi,alenieobojętneskądpochodzącej(słynnanp.byłaziemia
zwyspyLemnos).WPolscetakiemedykamentyzwanoglinkamiistosowanoje
wprzypadkachwrzodów,ukąszeńpająkówiwściekłychpsów,krwawień
wewnętrznych,gruźlicy,anawetdżumy.Innąskarbnicąlekówbyłyrośliny
iupreparaty”zwierzęcekrew,suszonenarządy,kości.Cudownympanaceum
przezwiekimiałabyćdriakiew,zwanaksięciemwszystkichleków,aprzede
wszystkimuniwersalnąodtrutką.Wśredniowieczustosowanodriakiewmię-
dzyinnymiprzeciwzapaleniustawów,żółtaczce,trądowi,różnymgorączkom,
dżumie,syfilisowi.Oskutecznościdecydowałazapewnewiara,awpewnym
stopniudodawanedouleku”substancjenarkotyczne.WXVIwiekustwier-
dzono,żeekstraktzkorychinowcaskuteczniezwalczamalarię(obecniewiemy,
żenaskutekobecnościchininy).
Bliższeproblematyce,którejpoświęcamyksiążkę,byłylekipochodząceze
sproszkowanychminerałów,metalejakzłoto,rtęć,ichroztwory,zawiesiny,
destylatyproduktykuchnialchemicznej.Złotowróżnychpostaciach,zwane
eliksiremżycia,główniezasprawąalchemików,aletakżechińskich,greckich
iarabskichlekarzy,miałonietylkoodmładzać,aleleczyćdżumę,syfilis.Wroku
1880RobertKochstwierdził,żezłotohamujeinvitrowzrostzarazkówgruźlicy
isugerowałmożliwośćstosowaniazłotajakolekuprzeciwtejchorobie.Szerokie
zastosowaniewleczeniukiłyznalazłartęćijejzwiązki,którechoćsilnietok-
syczneodegraływażnąrolęwzwalczaniutejchoroby.Preparatyantymonowe
znalazłygorącegozwolennikawosobielekarzaialchemikazwanegoParacel-
susem(1493–1541).Życie,zdaniemtegolekarza,jestnieustannymprocesem
odnowyiniszczenia.Antymon,którywedługniegoleczyłwszystkiechoroby
(antimonumomnesmorbostollit),zapobiegaćmiałprocesomrozpadu.Paracelsusa
uważasięzatwórcęnowoczesnejjatrochemii(leczeniachemikaliami).Preparaty
stosowanedoleczenianależałotakprzekształcaćchemicznie,bylikwidowaćich
szkodliwedziałanie.Lekiopartenapreparatachantymonuzostałyostatecznie
odrzucone,jakoprzynoszącewiecejszkodyniżpożytku.
1.1.2.TwórcachemioterapiiP.Ehrlich
PaulEhrlich(1845–1915),współpracownikKocha,bakteriologiwybitnyimmu-
nolog(twórcateoriiodporności),nakongresieBerlińskiegoTowarzystwaMe-
dycznegowroku1907wypowiedziałzdaniezawierającejegoprogrambadaw-
5