Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
19
nąutopijność,uniemożliwiającąrealizacjępostulowanychprzeznichroz-
wiązańinstytucjonalno-prawnych.
Jeślichodziopowiązaniewyróżnionychhipotezzestrukturąpracy,tokwe-
stiezwiązanezaporetycznością,problemamiwewnętrznejspójnościiniekon-
kluzywnościąomawiamwkażdymzrozdziałówpracypozarozdziałem6i10(hi-
poteza2a,2b).Natomiastproblemyzwiązanezbadaniempodobieństwiróżnic
(codoaksjologiiorazzakresuobowiązywaniazasadsprawiedliwości)analizuję
wpodsumowaniachkolejnychczęści,atakżewzakończeniupracy(hipoteza1a,
1b).Trzeciąhipotezędotyczącąmożliwościpraktycznejrealizacjibadanychsta-
nowiskminimalistycznychimaksymalistycznychrozważamprzedewszystkim
wrozdziale6i10.
Wybierająctakisposóbprezentowaniatreści,zdecydowałemsięnapodej-
ścieproblemowo-modelowe.Ujęcieproblemowejestwidocznewomawianiu
poszczególnychzagadnieńwramachkażdejzteorii.Prezentacjęmodeliteo-
retycznychstosujęzaśwtedy,gdycharakteryzujęposzczególneteoriewcelu
uporządkowaniaichzałożeńipokazaniawynikającychztegokonsekwencjinor-
matywnych11.
Ostatniąkwestią,którąchciałbymporuszyćwewstępie,sąsprawytermino-
logiczne.Zewzględunato,żeanalizowanewpracyzagadnieniaodnosząsię
domożliwościobowiązywaniazasadsprawiedliwościponadgranicamipaństwo-
wymi,koniecznajestprecyzyjnakonceptualizacjategopoziomu.Wliteraturze
przedmiotuużywasiękilkuterminów:„sprawiedliwośćglobalna”,„etykaglobal-
na”,„sprawiedliwośćmiędzynarodowa”12.
Napotrzebyniniejszejpracyprzyjmuję,że„etykaglobalna”odnosisięjedy-
niedoaksjologicznychuzasadnieńdziałańjednostkowych-tego,jakienormy
powinnyobowiązywaćikogopowinnyobejmować(kantyzm,utylitaryzmitp.).
Zkolei„sprawiedliwośćglobalna”dotyczynietylkopytaniaonormatywneuza-
sadnienie(aksjologię),alerównieżoto,jakikształtprawno-instytucjonalnypo-
winienobowiązywaćwsystemiemiędzynarodowym.
Teorieetykiglobalnejkoncentrująsięnawskazywaniuuniwersalnychuzasad-
nieńregułindywidualnegodziałania.Teoriesprawiedliwościmówiązaśouzasad-
11Takastrategiazostałaprzyjętaprzezemnieponadtoztegowzględu,żedużagrupateorii,do
którychsięwpracyodnoszę(zwłaszczawczęściIIIiIV)jestwpolskimdyskursienaukowym
jeszczemałorozpoznana.
12Sprawiedliwośćglobalna,zob.np.:T.Pogge,Prioritiesofglobaljustice,„Metaphilosophy”,
32(1/2)/2001,s.6-24.Sprawiedliwośćmiędzynarodowa,zob.np.:J.Rawls,Prawoludów.Etyka
globalna,zob.np.:P.Singer,Jedenświat.Etykaglobalizacji,tłum.C.Cieśliński,KsiążkaiWiedza,
Warszawa2006.
