Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział1
Definicjemodalnej
1.1.Historiamodalnej
PorazpierwszyterminumodeużyłKarlPearsonwpracyContributionstothe
MathematicalTheoryofEvolution–II.SkewVariationinHomogeneousMate-
rial.ZostałaonaprzedstawionanaposiedzeniuTheRoyalSocietyofLondon
wdniu24stycznia1895r.,aopublikowanawtymsamymrokuw„Philosophical
TransactionsoftheRoyalSocietyofLondon”,wseriiA,tomie186(s.343-414).
Pracapoświęconajestprezentacjiiilustracjipierwszychczterechkrzywych
Pearsona.Nawstępieautorpisze,żepostulowanekrzywepowinnynależećdo
klasypozwalającejprzechodzićodfunkcjiposiadającejmaksimumnajednym
zkońcówprzedziałuzmiennościdofunkcji,którejmaksimumleżywcentralnym
punkcie,takjakrozkładnormalny.Dotegozdaniaautordodałodnośnikotreści:
„Wygodniejestużyćterminu«modalna»dlarzędnejwartościodpowiadającej
największejczęstości.Takwięc«średnia»,«modalna»i«mediana»mająróżne
znaczenie,ważnedlastatystyka”1.Ztegotekstumożnawydedukowaćpierwszą
definicjęmodalnej,żejesttowartośćonajwiększejczęstości.
Wjęzykupolskimobok„modalnej”używasięjeszczeterminów„dominanta”2
i„wartośćnajczęstsza”.Niezbytszczęśliwywydajesiętermin„moda”,któryjest
przykłademczytaniapopolskuwyrazówangielskich-zamiastichtłumaczenia.
Pozatymwyraz„moda”mawjęzykupolskiminne,mocnougruntowaneznacze-
nie.Zupełnymnieporozumieniemjestprzetłumaczeniewyrazumodejako„tryb”
1Ihaveitconvenienttousethetermmodefortheabscissacorrespondingtotheordinateof
maximumfrequency.Thusthe“mean”,the“mode”andthe“median”havealldistinctcharacter
importanttothestatistician(oryg.,tłum.autora).
2Dominantatorównieżterminmuzyczny(łac.dominare-panować):1)wtonachpsalmo-
wychtenorlubrepercussio,tzn.najdłużejutrzymującysiędźwięk,naktórymrecytowanyjest
tekst[Chomiński1958-1990].TopołączeniemuzykiistatystykiświetniewyczułZ.Ciuraba,gdy
przedponad40latyzaproponowałnazwę„Dominanta”dlachóruówczesnejWyższejSzkołyEko-
nomicznejwKrakowie,późniejszegoUniwersytetuEkonomicznegowKrakowie.
