Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
pięciuczynników:zmianyprocentowejzawartościme-
tanoluwfazieruchomej,temperaturytermostatowania
kolumny,stężeniabuforuwfazieruchomejorazwartości
pH,atakżeszybkościjejprzepływu.Takiepostępowanie
pozwoliłonapotwierdzenieużytecznościopracowanej
metodyoznaczanialewofloksacynyorazwiarygodności
uzyskiwanychwyników[11].
CiekawymprzykłademwykorzystaniaQbDwpro-
cesiewalidacjimetodyanalitycznejjestoznaczanieglu-
kozaminyigalaktozaminywosoczu[12].Zewzględu
nacharakterzwiązkówzastosowanochromatografię
oddziaływańhydrofilowych(HILIC,ang.hydrophilic
interactionliquidchromatography).Wstępnaczęść
badańposłużyłaokreśleniukrytycznychparametrów
badanejmetody.Natejpodstawiewybranokolumnę
chromatograczną,składipHfazyruchomejoraztem-
peraturętermostatowaniakolumny.Oznaczeniaprze-
prowadzanozwykorzystaniemultrawysokosprawnej
chromatografiicieczowejsprzężonejzespektrome-
tremmaszanalizatoremtypupotrójnykwadrupol
(UHPLC-QQQ-MS).ZastosowanieplanuCCDskut-
kowałoprzeprowadzeniemjedynie13eksperymentów,
ztrzemapowtórzeniamipunktucentralnego.Bada-
niompoddanozarównopróbkiosoczazdodatkiem
standardówtestowanychzwiązkóworazstandardu
wewnętrznego,jakiosoczebezdodanychsubstancji.
Przestrzeńprojektowązbudowanozzastosowaniem
symulacjiMonteCarlonapodstawiebłędówoszaco-
wanianajistotniejszychparametrówjakości(CQA),tj.
rozdzieleniasygnałówbadanychzwiązkóworazczasu
trwaniaanalizy.Dlatychparametrówzostałytakże
określonelimityakceptacji(λ).Wnastępnymkroku
dlabadanychparametrówstworzonotjwymiarowe
modelepredykcyjne,napostawiektórychokreślono
ichoptymalnewartości,sprawdzającrównieżwystę-
powaniemiędzynimiinterakcji.Ponadtowyznaczono
przestrzeń(zakreswartościparametrów),dlaktórych
zostanieprzeprowadzonawalidacjametody.Takiepo-
dejściemiałonaceluzapewnieniemożliwościwalidacji
metodyanalitycznejnawetprzyewentualnejkoniecz-
nościzmianywartościbadanychparametrów.Ozna-
czeniailościoweprzeprowadzonodlatrzechpoziomów
stężeńbadanychzwiązków.StosującpodejścieDoE,
zaplanowanotrzyserieeksperymentów-dlakażdej
testowanoprzynajmniejdwapowtórzeniapróbykali-
bracyjnej(nakażdympoziomiestężeń)orazminimum
pięćpowtórzeńpróbywalidującej.Dodatkowo,zakaż-
dymrazempowtarzanotrzykrotniebadaniapróby
walidującejdlapunktówreferencyjnych.Dlakażdego
badanegopoziomustężeńzostałyzbudowanemodele
predykcyjne,napodstawiektórychokreślonozakresy
parametrów(pHorazskładfazyruchomej;nabazie
wcześniejszycheksperymentówtemperaturękolumny
ustalononapoziomie50OC)pozwalającenauzyskanie
odpowiedzizodchyleniemodwartościrzeczywistej
rzędu±15%.Stwierdzono,wysokiestężenieaceto-
nitryluwfazieruchomejwpołączeniuzewzrostempH
zapewniawiększeprawdopodobistwopowodzenia
procesuwalidacjimetodyoznaczaniaglukozaminy
igalaktozaminy.Zaproponowanepodecieporówna-
nozestandardowymprocesemwalidacjimetodyanali-
tycznej.Jakogłównązaletęwskazanomożliwośćokre-
śleniazakresuwartościparametrów,wktórymproces
walidacjiprzebiegnieprawidłowo[12].
KoncepcjaQbDznalazłaswojezastosowanietakże
wbadaniachmetabolomicznych.Niecelowanaanaliza
metabolomicznawymagaekstrakcjijaknajwiększejlicz-
byzwiązwmałocząsteczkowychzbadanejmatrycy
biologicznej,anastępnieichjednoczesnegooznaczenia
jakościowegozwykorzystaniemzaawansowanychtech-
nikanalitycznych.Odpowiedniezaplanowanieekspery-
mentuorazustaleniekryteriówjakościniezbędnedo
uzyskaniarzetelnychwyników,anastępniewyciągnięcia
prawidłowychwniosków.Womawianymbadaniuudo-
wodniono,planD-optymalnymożezostaćskutecznie
zastosowanydosprawdzeniawpływuwybranychczyn-
nikównawydajnośćekstrakcjimetabolitówzpróbek
moczupoddawanychanaliziezwykorzystaniemchro-
matografiigazowejsprzężonejzespektrometremmas
zanalizatoremczasuprzelotu(GC-TOF-MS,ang.gas
chromatography-timeoffight-massspectrometry)[13].
Sprawdzonowpływpięciurozpuszczalnikóworganicz-
nych(metanol,etanol,acetonitryl,izopropanol,aceton)
orazichmieszaninzwodąnarozpuszczenieosadumo-
czuitymsamymnawyodrębnieniebadanychzwiąz-
ków.Powyższyplanzakładałanalizę15różnychmiesza-
ninbadanychrozpuszczalnikóww18eksperymentach
(uwzględniającpowtórzeniadlapunktówcentralnych).
456
29.Koncepcjaqualitybydesignwbioanalityce