Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
24
Wprowadzenie
medycznychznajdowałysięponadtopassusyidentycznetreściowozekskursami
ztraktatówteratologicznych.NietylkojednakmedycykorzystalizDliteratury
popularnej”tejepoki-zapożyczeniazachodziłyteżwprzeciwnymkierunku.Dla
autorówpracokuriozachnaturyniekwestionowanymautorytetembyłAmbroise
Paré(ok.1510-1590)67,chirurgfrancuskiegodworu.W1573r.wydałonDwie
księgiochirurgii(Deuxlivresdechirurgie).Wdrugiejznich,otytuleDesmonstreset
prodiges,opisałzjawiskociążymnogiej
68
.NawstępieParéstwierdził,żekobieta
najczęściejrodzijednodziecko,alemożetakżeurodzićdwoje,Dktórenazywa
siębliźniętamilubbessons[pokatalońskuznaczyto(bliźniaki’-uzup.DL];są
teżtakie,którerodzątroje,czworo,pięcioro,sześcioroiwięcej”69.Następnie
przeszedłdoprzyczynpowstawaniawieloraczków.Krótkowspomniałpogląd
Empedoklesa,łączącypowstawanieciążymnogiejznadmiaremnasienia,oraz
koncepcję,którąprzypisałstoikom,jakobyliczbaurodzonychdziecibyłazwią-
zanazliczbąkomórwmacicykobiety-odtegojednakParésięzdystansował.
Dalejprzytoczyłkilkadowodówanegdotycznych,wtymznanynamjużkazus
MałgorzatyzKrakowa,któramiałaurodzić36dzieci70,wziętyjednakniebez-
pośrednioodDługosza,azkronikiMarcinaKromera(1512-1589).Rozdział
ociążymnogiejmiałróżnezakończeniawzależnościodwydaniapracyParégo.
Wewspomnianejtuedycjiz1573r.autortylkozapowiedział,żeterazprzejdzie
doomówieniahermafrodytyzmu,którywynikałztegosamego,conarodziny
wieloraczków:nadmiarunasienia(superabondancedematiere)71.Jednakwdru-
gimwydaniuswojejpracy(z1575r.
72
)postanowiłskomentowaćkoncepcję
osiedmiukomorachmacicy,stwierdzając,żemogąjąuważaćzasłusznątylko
ci,którzysąDkompletnymiignorantamiwdziedzinieanatomii”(toutignares
V
.Worth-Stylianou,Toronto2013,s.XVI-XXVII;K.D.Read,BirthingBodiesinEarlyModern
France.StoriesofGenderandReproduction,Farnham2011.
67BardziejszczegółoweinformacjeoAmbroisieParémw:J.-P
.Poirier,AmbroiseParé:un
urgentisteauXVIesiècle,Paris2005.
68A.Paré,Deuxlivresdechirurgie.1.Delagénérationdel)homme,etmanièred)extraireles
enfanshorsduventredelamère,ensemblecequ)ilfautfairepourlafairemieux,etplustostaccoucher,
aveclacuredeplusieursmaladiesquiluypeuventsurvenir.2.Desmonstrestantterrestresquemarins
avecleursportraitsplusunpetittraitédesplaiesfaictesauxpartiesnerveuses,parAmbroiseParé,
premierChirurgienduRoy,&iuréàParis.ChezAndréWechel,aParis1573(egzemplarz:
https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k53958h;dostęp:19.04.2021),s.398.
69Ibidem.
70Ibidem,s.401.NatemattegopassusuwdzieleParégovideL.J.Rather,AmbroiseParé,
theCountessMargaret,MultipleBirths,andHydatidiformMole,DBulletinoftheNewYorkAcademy
ofMedicine”47/5(1971),s.508-515.
71A.Paré,Deuxlivresdechirurgieł,s.403.OhermafrodytyzmieuParégoiinnychbadaczy
epokinowożytnejvideD.Lewandowska,Androgynczyhermafrodyta?Studiumnadhermafrodyty-
zmemwźródłachantycznych,Warszawa2019,s.XVII-XXIII.
72A.Paré,LesoeuvresdeM.AmbroisePareconseiller,etpremierchirurgienduRoy.Aveclesfigures
&portraictstantdel)anatomiequedesinstrumentsdechirurgie,&deplusieursmonster.LeVingtcin-
quiesmeLivre,traitantdesMonstres&Prodiges.ChezGabrielBoun,aParis1575(egzemplarz:
https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k53757m;dostęp:19.04.2021).
