Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
wtekściepodmiotuwypowiedziwfunkcjibadawczejsprawiają,żeutwórten
cenionyjestzewzględunawartośćdokumentalną.Jestonjednakrównież,co
ukazująbadaniaHanyŠmahelovej,ujmowanyjakowypowiedźartystyczna,
zatemtekstofunkcjiestetycznej,zobjawiającąsięwnimzapośrednictwem
zabiegówstricteliterackichtwórcząpodmiotowością
9
.Kolejnyetapwtwór-
czościNěmcovej,skupionejnazagadnieniachwiejsko-etnograficznych,tworzą
szkice(črty).Zawierająoneniekiedywtytulelubpodtytulenazwyobrazbądź
obrazek(przykładowoObrazekvesnicky;1847-Obrazekwiejski;Chyśepod
horami.ObrózekzeSlovenska;1858-Chataustópgór.ObrazekzeSłowacji).
Nazwyte,jakpiszeHanaŠmahelová,mogąoznaczaćHpozostawaniewpoło-
wiedrogikufikcyjnemuopowiadaniu”,bądźteż,jaksiętodziejewutworze
Chataustópgór,sygnalizująprzewagęmateriałurealistycznegonadfikcyj-
nym
10
.ZczasemgatunkowakonwencjaHobrazów”,zapoczątkowanaprzez
Němcovą,utrwaliłasięwtradycjiliteraturyczeskiejwformuletakzwanych
obrazůzeživota,reprezentującychtypprozyrealistycznej.WdorobkuNěmco-
vejpojawiająsięnastępniekrótszeidłuższeopowiadania(pov{dky),wktórych
tematykawiejskapojawiasięeksplicytniejużwtytulebądźpodtytule,jakto
manaprzykładmiejscewutworzePohorskóvesnice.Pov{dkazeživotavesni-
ckého(1855;Wieśgórska.Opowiadaniezżyciawiejskiego).Największedzieło
Němcovej,Babička(1855;Babunia)równieżzostałoumieszczonewkontekście
prozyotematycewiejskiej,oczyminformujepodtytuł:Obrazyvenkovského
života(Obrazyżyciawiejskiego).PokrewnyzObrazamizokolicDomažlickie-
runekwprezentacjirodzimychobszarówwiejskichilustrująutworyNěmcovej
poświęconeinnymkrajom,naprzykładObrazyzeživotaslovenského(1859;
ObrazyzżyciaSłowacji),VzpominkyzcestydoUher(1854;Wspomnieniazpo-
dróżynaWęgry),ZUher(1863;ZWęgier)czyKrajealesynaSlovensku(1859;
KrajeilasynaSłowacji).Utworytesąliteracko-dokumentalnymzapisempo-
dróżyNěmcovejdowymienionychwtytułachutworówpaństwiregionów,za-
pisemniezwyklebogatym,jeślichodzioinformacjeetnograficzne,takiejak
elementyżyciacodziennego,obrzędy,zwyczaje,miejscowepodaniailegendy.
Tymrazemjednakpisarkaniezawszeujawniawtekstachswojąobecność(czy-
nitakprzykładweWspomnieniachzpodróżynaWęgry,wObrazachzżycia
Słowacjinatomiastposługujesięzobiektywizowanymtrzecioosobowymopi-
sem).DziałalnośćetnograficznąNěmcovej,prowadzonąwduchuErbena,apo-
legającąnazbieraniumateriałówbędącychżywymprzejawemkulturyludo-
wej,ilustrujązbiory:Slovensképohódkyapověsti(Słowackiebajkiipodania)
oraz
Nórodn{bóchorkyapověsti
(Baśnieipodanianarodowe).
KarolinaSvětlániezwyklebogatymateriałetnograficzny-zdobywanymię-
dzyinnymiwczasiepobytówwJeszczedzi,adotyczącywarunkówżyciana
wsi,relacjimiędzyludzkich,wtymprzedewszystkimzwiązkówmiłosnych,
9
H.Šmahelová,Autorasubjektvd{leBoženyNěmcové,Praha1995,s.93-113.
10
Ibidem,s.104.
21
