Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Gatunkowadyferencjacjaprozyludowej
23
prezentowaniazdarzeń–,,podanierelacjonujesubiektywnieprawdziwewydarzenie,
bajkaopowiadafikcyjne,,(Simonides1969,61),je
"zyk28,rolaprzypadku29oraz
konstrukcjaczasu30.
3.2.Podanie
Etymologia.JerzyBartmińskiiStanisławaNiebrzegowska-Bartmińskazauwa-
z
˙aja
",z
˙enazwagatunkowapodaniemawduz
˙ymstopniuczytelna
"etymologie
".
Podaniewywodza
",podobniejakAndrzejBańkowski,odpodawaćwznaczeniu
‘przekazywaćinformacje
",(Bartmiński,Niebrzegowska-Bartmińska2009,144).
ZdaniemBańkowskiegowyrazwznaczeniu‘legenda,baśńludowa,zostałrozpo-
wszechnionywXIXw.zasprawa
"historyków(SEJPBań,II,355).Etymologia
wyrazuwskazywałabyzatemnaróz
˙negotypu(zróz
˙nicowanegatunkowo)opowieści
przekazywanezpokolenianapokolenie.
Definicje.Jedna
"zwielulicznychpróbzdefiniowaniapodanialudowegojest
propozycjaJulianaKrzyz
˙anowskiego,wedługktóregopodaniejestto,,opowiadanie
fikcyjneozabarwieniuajtiologicznym,zawieraja
"cejakiśokruchrzeczywisty,,
(Krzyz
˙anowski1965,319–320).Zwia
"zekzrzeczywistościa
"orazelementaj-
tiologicznypodkreślaliDorotaSimonides(1961)iKarolDanielKadłubiec(1973).
Zdaniembadaczypodaniejestwyraźniezlokalizowane,wymienianazwiskaiimiona
bohaterówiświadków,i,,choćposiadaelementcudowności,wodczuciuopowiada-
ja
"cegojestrzeczywistościa
",,(Simonides1961,6).Rzeczywistośćukazana
"wpodaniu
próbowałascharakteryzowaćAnnaEwaWoźniak31.
Wskazywaneprzezwielubadaczyzwia
"zkipodaniazrzeczywistościa
"pocia
"gaja
"
zasoba
"jegoaktualność,októrejszczegółowopisza
"DorotaSimonidesiJanina
zindywidualizowanapostać.Postacipodaniatoz
˙ywiludzie,bohaterowiebajkiniemaja
"z
˙ycia
wewne
"trznego,bosamisa
"z
˙yciemwewne
"trznym(zaLutzRührich).Wpodaniuczłowiekcierpi,znale
"k,
zgroze
",ból,moz
˙ebyćdobryizłyrównocześnie.Wbajcemoz
˙ebyćalbodobry,albozły(Simonides1969,
60–61).
28Podanieopowiadanejestje
"zykiempotocznym,zawierawydarzeniajednoepizodowe.Nieposiada
stabilnejformy.Niezawierastereotypowegobohatera.Bajkajestwieloepizodowa,opowiadasie
"ja
"
wje
"zykuniecoarchaicznymopewnychstałychformach(Simonides1969,62).
29Wpodaniuniemaprzypadków,podczasgdywbajceprzypadekstanowiświadomychwytliteracki
(Simonides1969,63).
30Wpodaniuczaspłynie,wbajcejestzatrzymany.Wpodaniuczastokategoriazmienna,
przemijaja
"ca,posiadawymiaryrzeczywiste.Wbajcerzeczywistośćjestwysublimowana,pozbawiona
cie
"z
˙arugatunkowego(Simonides1969,67).
31,,Rzeczywistośćpodaniacharakteryzowanajestjakowyraz
˙ona,aniewyobraz
˙ona(zadaniem
narratorastajesie
"porza
"dkowanieowejprzeszłości,alebeznarzucaniajejdodatkowejznaczeniowości),
stanowiosa
"dprzeszłościhistorycznejiobyczajowej,jestwie
"cukazanawperspektywieokierunku
wstecznym,,(Woźniak1987,38).
