Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
jakaśtragediaoMahomecie.Chciałemgowystawićzakochanego
wcórceswojejFatimie,takjaktonamhistoriaopowiada–zazdrość
Aiszy,jegożony,przywiązanieAlegodoFatimymiałostanowić
intrygę...MahometamiałemwystawićwguścieFaustalub
Manfreda–rozmawiającegozduchami...miałemgowystawić
wparoksyzmiesłabości,czylichoroby,którącierpiał–iudawał,
żezduchamirozmawia.Otakiejtotragedii,niepodobnej
dowykonaniadladziewiętnastoletniegochłopca,marzyłem–
iwszystkiejejczęścirozwijałysięwmojejimaginacji”[8].Jak
wiemy,dorealizacjitegopomysłunigdyniedoszło.Powstały
zatowkrótcewspomnianewyżejorientalizującepoematybez
postaciMahometa.
WXIXw.zaczęłyrozwijaćsiępoważnepolskiestudia
orientalistyczne,realizowaneczytowjęzykupolskim,czyteż
winnychjęzykachEuropy.Literacijednakwramachorientalizmu–
czytoromantycznego,czyteżpozytywistycznego–woleliarabską
poezjęklasycznąalbowspomnianąKsięgętysiącaijednejnocyjako
źródłonatchnienia.Mahomet,jegożywotimisjaichnie
interesowały.PodobniebyłowwiekuXX.LeśmianWKlechdach
sezamowychiPrzygodachSindbadaŻeglarza(1913),Makuszyński
wAwanturacharabskich(1913),IwaszkiewiczwUcieczce
doBagdadu(1916,wyd.1923)–wszyscyonisięgalidoKsięgi...
jakoswegorodzajuarchetypukulturyarabsko-muzułmańskiej
(wrzeczywistościfałszywego–cochciałbympodkreślić).Nieco
odmienniepotraktowałarabskiBliskiWschódJanusz
Makarczyk[9],aleionominąłpostaćprorokaislamu.Pewnym
zaskoczeniemnatomiastmożebyćfakt,żeniewielkiutwór
zMahometemjakobohateremnapisałaMariaPawlikowska-
Jasnorzewska.Poetkamiaławswymżyciumomentzauroczenia
rubajjatemjakoformąpoetycką,cowiązałosięzlekturąangielskich
przekładówOmaraChajjama.Poezjaperskiegomistykawywarła
naPawlikowskiej-Jasnorzewskiejogromnewrażenie,czegośladem
jestkilkautworów,wktórychwspominapoetę.IzOmaremwłaśnie
wiążesiędwuzwrotkowywierszopublikowanyw1942r.:
NiechktoidzieitakniechzProrokiempoczyna
