Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
29
ukierunkowanąnaidentyfikacjęprzedmiotówwotoczeniu,czyliciągłośćpo-
międzyzachowaniemsterowanym(jakpisze)„czystopsychofizjologicznym
procesem”aintencjonalnąaktywnościąeksploracyjną.
Rozjaśnienietejkwestiiwymagarozważeniazagadnieńdotyczącychwzbu-
dzaniaeksploracji.Wiążąsięoneznastępującymipytaniami:
•Kiedyrozpoczynasięaktywnośćeksploracyjna?
•Kiedyrozpoczynasięczynneposzukiwanieinformacji?
•Czydzieckoreagujewsposóbuwzględniającywłaściwościprzedmio-
tów?
•Jakierodzajebodźcówijakiewarunkiszczególniesprzyjająeksploracji?
CharakterystykaSzumanowskarozpoczynasięodopisudzieckajakoistoty
bierniepoddanejzróżnicowanejstymulacjisensorycznej,którejnieumieode-
brać7.Wanalizieprzykładufunkcjonowaniawzrokutwierdziponadto,żeorga-
nyzmysłowenowonarodzonegodzieckaniesąwstanieodrazuprzystosować
siędowłasnościbodźców8.Tafaza–niejako„zerowa”–poprzedzaetaporien-
tacjimonosensorycznej.
Wświetlebadańwspółczesnychfazatajawisięjakojeszczebardziejzredu-
kowanabądźotwarcienieobecna.Eksploracjarozpoczynasięodurodzenia
wtymsensie,żejużwówczasorganyzmysłowesąpreadaptowanedoodbioru
określonychkategoriibodźców,apobraneinformacjemogąbyćprzezdziecko
wykorzystanenawetwówczas,gdywykonujeonoczynnośćsterowanąinnym
kanałemsensorycznym.
WznanejskaliobserwacyjnejBrazeltona,opisującejzachowaniemałego
dziecka,pierwszepozycje(zachowaniewobecruchomegobodźcaświetlnego)
niesą,naogół,stosowanedocharakterystykinormalnychnoworodków.
H.Bloch(1983)odnotowała–jakkolwiekinnedoniesienianatentematsą
sprzeczne–żedzieciurodzoneprzedwcześniemająuwagębardziejlabilną,
aicheksploracjapercepcyjnajestbardziejograniczona,cowymaga,byjeloko-
waćnapoczątkowychpozycjachwspomnianejskali.Ichwzrokniekoncentruje
sięnabodźcu.Autorkatłumaczytewłaściwościwcześniakówichniedojrzało-
ściąiinercjąsystemusensoryczno-motorycznego.
Wydajesięwięc,żewkoncepcjiS.Szumanamomentwystąpieniazbornej
reakcjieksploracyjnejzostałnazbytoddalonywczasieodmomentuurodzenia.
WypadasięzgodzićraczejzopiniąPh.Rochata:
„fromtheearliestageinfantareactorsand,inparticular,explorestheirenvironment”
(1989,s.871).
Zaświadczająotymlicznedowodyeksperymentalne.Jakpodajewspomniany
Ph.Rochat(1983),nowonarodzonedzieciróżnicująswereakcjezależnieod
7„Zanimudzieckanastąpiaktywnenastawienieorganówzmysłowychnapodnietę,szczególniezaś
nastawieniepolisensoryczne,psychikajegojestcałkiempasywniepoddanaprzepływowiróżnychwrażeń,
różnychzjawisk,różnychobrazów”(S.Szuman,op.cit.,s.31).
8„Naprzykładnoworodekniepotrafinastawiaćodruchowogałekocznychnapodnietęświetlną(...)
zjawiającąsięnaperyferiiwidzeniatak,abyowapodnietaświetlnaodzwierciedlałasięwpunkcienajwy-
raźniejszegowidzenia”(S.Szuman,op.cit.,s.23).
