Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rosyjskim.Byłburzliwyrok1905,którypodwielomawzględamiprzyniósł
zmianywpołożeniuŻydówwCesarstwieRosyjskim,takżewżyciuRache-
li.Ginzburgzdecydowałsiębowiemdrukowaćjejautobiografięwodcin-
kachnałamachwydawanegoprzezsiebiemiesięcznikaliterackiegoflDos
Leben”,dodatkudoflFrajnda”.Kobietystanowiłyznaczącyprocentczytel-
nikówprasyjidyszowej20,byćmożezatemtadecyzjapodyktowanabyła
chęciązdobyciakolejnychczytelniczek.Iokazałasięstrzałemwdziesiąt-
kę:flHistoriawywarłagłębokiewrażenieswąnieudawanąprostoduszną
szczerością,naiwnymuczuciem,prostotączystegożydowskiegojęzyka,
obrazamidawnegopatriarchalnegomiasteczka,amłodapisarkazyskała
nazwisko”21.W1909rokutekstwyszedłwpostaciksiążkowejwWarszawie
nakłademwydawnictwaHa-Szachar.
NazaproszenieGinzburgaRachelaprzyjechaładoPetersburgaidzię-
kiniemumogłakontynuowaćnaukę:zdałaegzaminnauczycielskiiprzez
dwasemestryuczęszczałanaHistoryczno-LiterackieWyższeKursyŻeń-
skie,utworzonew1905rokuprzezNikołajaP.Rajewa,jednakzbrakuśrod-
kówichnieukończyła.Wlatach1911-1912RachelamieszkaławLozannie
iuczęszczałanawykładyuniwersyteckienawydzialejęzykówiliteratury,
aleichrównieżnieukończyłazpowodubrakuśrodków;ponadtoprzez
jakiśczaspracowałajakonauczycielkanaWołyniu.Telakoniczneinforma-
cje,podaneprzezniąsamądoleksykonuRejzena,więcejzaciemniają,niż
wyjaśniają:niewiadomodokładnie,wjakichokolicznościachprzyjecha-
łanajpierwdoPetersburga,apotemdoLozanny.Możnasiędomyślać,że
wPetersburgukorzystałazpomocyfinansowejGinzburga,którybyłczło-
wiekiemzamożnym,aledlaczegowtakimrazienieukończyłakursów?
SkorozaśniebyłojejstaćnaukończeniekursówwPetersburgu,tojak
mogłasobiepozwolićnawyjazdzagranicęistudiawSzwajcarii?Naobec-
nymetapiebadańnieznamyodpowiedzinatepytania.
WtymczasieFajgenbergwspółpracowałazrozwijającąsięintensyw-
nieprzedpierwsząwojnąświatowąprasąwjęzykujidysziutrzymywała
kontaktyzżydowskimśrodowiskiemliterackim,oczymświadcząjejwspo-
mnieniapoświęconepisarzomMordechajowiSpektorowi22iMendlowiElki-
nowi23.NałamachwarszawskiegoflUnzerLeben”opublikowaław1910roku
większeopowiadanieCwejwelten[Dwaświaty](wydanewwersjiksiążkowej
20
Piszeotymm.in.SaulGinzburgwswoichwspomnieniach,AmolikePeterburg,NjuJork1944,s.217.
21
Z.Rejzen,Leksikonfunderjidiszerliteratur…,t.3,kol.51.Wartozauważyć,żeprzytoczoneocenymieszczą
sięwstereotypieliteraturykobiecej,którąoceniasięjakonaiwną,emocjonalną,prostoduszną.
22
R.Fajgenberg,Spektorderpriwat-mencz,[w:]Spektor-buch,red.D.Kassel,Warsze1929,s.124-141.
23
R.Fajgenberg,MendlElkinunzajnegest,[w:]Bobrujsk.Seferzikaronli-kehilaBobrujsku-wnoteha,red.
J.Slucki,t.2,TelAwiw1967,s.546-547.
XIV
Wstęp
