Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
A.Budniak,Edukacjaspołeczno-przyrodniczadzieciwwiekuprzedszkolnymimłodszymszkolnym.
Podręcznikdlastudentów,Kraków2009
ISBN:978-83-7587-174-6,©byOficynaWydawnicza„Impuls”2009
22
Edukacjaspołeczno-przyrodnicza…
–Ciśnieniepowietrza–atmosferadziękiswejmasie(masa1litrapowietrza
wynosi1,03g)zpewnąsiłąoddziałujenapowierzchnięZiemi,atakżena
wszystkieistotyżyweorazprzedmioty,któresięnaniejznajdują.Ciśnienie
słupapowietrzaomasie1,033kgna1cm2powierzchninazywasięciśnie-
niematmosferycznym(1atmosfera).Odpowiadaonociśnieniusłupartęci
ośrednicy1cm,wysokości760mm,wtemperaturze0º,pod45ºszerokości
geograficznejnapoziomiemorza.Obecnienajczęściejstosowanąjednostką
ciśnieniajestpaskal(Pa)24.
Hydrosfera–wodawśrodowisku
SystemwodnyZiemitworząwszystkiewodyoceaniczne,mor-
skieiśródlądowewrazzzasiedlającymijeorganizmami.Obszarwódmorskich
ioceanicznychstanowi2/3powierzchniZiemi;aż95%wodynaZiemijestza-
wartewmorzachioceanach.Siećwódśródlądowychskładasięzjezior,stawów,
bagien,rozlewisk,potoków,rzek,źródeł,wódpodziemnychiatmosferycznych25.
Wodawwarunkachnaturalnychwystępujewtrzechstanachskupienia:stałym,
ciekłymigazowym,codajejejszczególnąwłaściwość–odnawialność–tasama
wodapoprzebyciupewnegocykluobieguwprzyrodziemożebyćużywanawiele
razy.„Watmosferzewodaodnawiaswójskładśrednio34razywciąguroku,pa-
rujączpodłożaiopadającwróżnychpostaciach”26.Tylko2,2%wszystkichza-
sobówwodnychZiemistanowiąwodysłodkie27.Wodajestniezbędnadożycia
ludziizwierząt.Człowiekbezwodyipożywieniamożeprzeżyćjedyniekilkadni
(3–5),azwodą,leczbezpożywieniadojednegomiesiąca28.Wszystkiepodsta-
woweprocesyżyciowe(np.trawienie,krążenie)zachodząworganizmiewśro-
dowiskuwodnymlubzudziałemwody29.
Światożywionyzawdzięczaswojeistnieniewodzie.Organizmludzkizawiera
jejokoło63%,zwierzętawodneokoło80–90%,awieleroślinponad90%30.Za-
potrzebowaniefizjologiczneczłowiekanawodęwynosiprzeciętnie1,5–2,5litra
nadobę,zależnieodporyroku,sposobużywienia,przyzwyczajeńitp.Wodajest
źródłemskładnikówmineralnychniezbędnychdoprawidłowegorozwojuifunk-
cjonowaniaorganizmu(np.jod,fluor).Stanowitakżeśrodowisko,wktórymroz-
puszczająsięniektórewitaminy(np.witaminyzgrupyB,witaminaCiinne).
24C.W.Korczak(red.):Higiena–ochronazdrowia.Podręcznikdlaszkółmedycznych.PZWL.
Warszawa1990,s.42–43.
25J.Strzałko,T.Mossor-Pietraszewska(red.):Kompendium…,op.cit.,s.168.
26K.Borowicz:Środowiskogeograficzne,op.cit.,s.31.
27Ibidem.
28C.W.Korczak(red.):Higiena–ochronazdrowia…,op.cit.,s.68
29Por.M.Scott:Ekologia.Przeł.E.Kołodziejak-Nieckuła.BGW.Warszawa1996,s.51.
30C.W.Korczak(red.):Higiena–ochronazdrowia…,op.cit.,s.68.
