Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.3.Światłonakonkurencję
•ustanowienieiutrzymywanieurządzeńsłużącychrozwojowihandlu,takich
jakdrogi,porty,atakżeszkołyróżnegorodzaju,któreszerząoświatęidają
wykształcenie.
Sątopodstawoweinstytucjeprawne,któreSmithuważałzaHobbesemiinnymi
filozofamiumowyspołecznejzaemanacjęrozumnegoporozumienialudzi.Jeżeli
teinstytucjeiurządzeniawłaściwiezabezpieczająkonkurencję,towgospodarce
powstajenaturalnaharmoniaróżnorodnychinteresówprywatnych.Natomiastbez-
pośrednieingerencjepaństwanarynkachzniekształcajądobrobytowymechanizm
konkurencji.
4
Podsumowując,pracaintelektualna,którąwykonaliprzedstawicieleszkockiego
Oświecenia,skumulowałasięwtraktacieA.Smitha,poszukującegonaturyiprzy-
czynbogactwanarodów.WartościądodanąprzezSmithasą:
•kanonicznyopismechanizmukonkurencjirynkowej,
•uzależnienienaturalnejharmoniiprywatnychinteresówodinstytucjiprawnych,
uzgodnionychprzezludziiprzekazanychjakoprerogatywypaństwa.
1.3.Światłonakonkurencję4
MetodaAdamaSmithapolegałanaopisiegospodarki,wktórejrynkiniesą
autonomiczne,leczsąpowiązanezwładzą–prywatnąlubpaństwową.Powstała
mapagospodarki,którejstopieńdokładnościjestnierówny.Niektóreobszarygo-
spodarkizostałyopisanezwiększąniżinnedokładnością.Opisrynkówkonkuren-
cyjnychjestbardziejspekulatywny,opismonopoliprywatnychipaństwowychjest
bliższyrzeczywistości,omówieniezaśfunkcjipaństwaczęściowojestspekulatywne,
częściowopostulowane.Nasuwasiępodobieństwozpracąkartografabudującego
mapęterenu,któryniezostałzbadanyzjednakowądokładnością.
Następnepokoleniaekonomistówpodążaływdwóchkierunkach.Jedenznich
polegałnawypełnianiubiałychplamzapomocąempirycznychstudiówhistorycz-
nych,drugi–narzucaniuświatłanaposzczególneobszarygospodarki,abyzwiększyć
dokładnośćopisu.Zamiastżmudnychobserwacjiempirycznych,wybranometodę
konstruowaniamodeliobrazującychwuproszczeniuwybranyobszargospodarki.
4
OpracowanowewspółpracyzMikołajemKlimczakiem.
17
