Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.Ekonomiainstytucjonalnawretrospekcji
ThorsteinB.Veblen(1857-1929)
ThorsteinB.Veblenbyłekonomistąisocjolo-
nakżeniemógłznaleźćpracywdydaktyce,praw-
giem,najwybitniejszymprzedstawicielemame-
dopodobniezpowoduswoichateistycznychpo-
rykańskiegoinstytucjonalizmu,którydokonując
glądów,wobecczegopowróciłnawieś.Ożeniłsię
ostrejkrytykiekonomiiortodoksyjnej,rozwinął
w1888rokuzEllenRolfe,którabyłabłyskotliwą
własnąkoncepcjęekonomiijakonaukihistorycznej
intelektualistkąijegokoleżankązestudiów.Kolej-
lub,jaksammówił,ewolucyjnej.
nesiedemlatspędziłnaczytaniuirozmyślaniu.
PoglądyVeblenapoczęścitłumaczyjegowy-
Pozostającwciążbezpracy,otrzymałspecjalne
chowanie.Wyrósłwrodzinienorweskichimigran-
stypendiumwCornellUniversity,podczasktórego
tów,wrolniczychstanachWisconsiniMinnesota,
poznałJ.Laurence’aLaughlina.WywarłonnaVe-
wpionierskichwarunkach.NorwegowiewAmery-
blenietakiewrażenie,żegdyLaughlinzostałpo-
cetworzylizwarte,odrębnespołeczności,których
proszonyokierownictwodziałuekonomiinano-
wspólnymjęzykiembyłnorweski.Gdywstąpiłdo
wymUniwersyteciewChicagow1892r.,Veblen
CarletonCollege,wykazywałbrakiwopanowa-
przeniósłsiętamwrazznim.Zostałzatrudniony
niujęzykaangielskiegoorazwznajomościspołe-
nastanowiskunauczycielaekonomiiiobjąłredak-
czeństwaamerykańskiegoinigdyniezintegrował
cjęJournalofPoliticalEconomy.Dopierow1896r.,
sięwpełnizamerykańskimgłównymnurtem.
kiedymiał39lat,osiągnąłrangęinstruktora.
Wtymokresiejegowybitnąosobowośćodkrył
Veblennigdyniebyłosobąpopularnąwadmi-
JohnB.Clark,aonsamudowodnił,żejestwyjąt-
nistracjachuniwersyteckichiresztężyciaspędził,
kowymuczonymiindywidualistą,kończąccollege
przenoszącsięzjednegocollege’udodrugiego
wciągutrzechlat.ZachęconyprzezClarka,Veblen
(UniwersytetStanforda1906-1909,Uniwersytet
przeniósłsięnastudiadyplomowedowschodniej
Missouri1911-1918).WczasieIwojnyświatowej
częściStanówZjednoczonych.Studiowałfilozofię
nakrótkozatrudniłsięwadministracjidospraw
nauniwersytetachJohnsHopkinsUniversityiYale,
wyżywienia.Wlatach1918-1926wykładałtakże
odbierająctytułdoktorazYalew1884roku.Jed-
wnowozałożonejNewSchoolforSocialResearch.
akcjiopartajestnawymianierównychwartości.Transakcjemenedżerskie(ma-
nagerialtransactions)dotycząumówmiędzyprzełożonymiapodwładnymiowy-
konywaniepewnychzlecanychlubnakazywanychczynnościwzamianzaustalone
wynagrodzenie.Prawookreślazakrestychtransakcjiorazuprawnieniaiobowiązki
stron.Transakcjeracjonujące(distributionaltransactions)odnosząsiędopodziału
korzyściiobciążeńspołecznych.Odbywająsięzapomocąnegocjacjimiędzypoje-
dynczymiosobamilubwiększąliczbąuczestników,np.międzyzwiązkiemzawodo-
wymazwiązkiempracodawców,międzywspółwłaścicielamiitp.
Wymienionetransakcjemająwspólnecechy:
•sązawieranemiędzyludźmiskłonnymidooszustwa,podstępuiinnychform
przechwyceniaczęściwartościprzedmiotutransakcjikosztemprzeciwnejstrony,
•proceduratransakcjijestprzetargowa,
28
