Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.Ekonomiainstytucjonalnawretrospekcji
Podsumowując,WilliamS.Jevons,FrancisY
.EdgeworthiAlfredMarshallstwo-
rzyliobrazkonkurencjirynkowej,wykorzystującanalogiedofizykiibiologii.Zmie-
rzalidowyjaśnienia,jakiesiłypowodująrównoważenierynkówzapomocąfunk-
cjiceluuczestnikówrynku.Strategiamaksymalizacjiwłasnychkorzyści(satysfakcji,
użyteczności,dochodu,zysku,bogactwa)skłaniadokalkulacji,poszukiwaniaalter-
natywnychmożliwościitp.Wsytuacjiograniczonychzasobówrównowagowyme-
chanizmrynkupreferujeosobyracjonalne,pomysłowe,doskonaląceswojąpracę
iposiadająceodpowiedniezasoby,natomiasteliminujetych,którzynieposiadają
preferowanychcech.Mechanizmkonkurencjidziałabeztarć,podobniejakmecha-
nizmciałastałegoIsaakaNewtona,ipowodujenaturalnąselekcję,podobniejakme-
chanizmewolucjiCharlesaDarwina.Braktarćoznacza,żeinformacjedoskonałe,
ludziepoprawniekalkulująinieoszukująwhandlu.Zwycięzcamiwkonkurencji
zatemludzieenergiczni,pracowiciiotwarcinanowesytuacje.
1.4.Krytykaekonomiiwolnegorynkuświatłonainstytucje
Modelewolnegorynku,analizypopytuipodażyrozwijanewtrzechostatnich
dziesięcioleciachXIXwiekuprzypadłynaokressilnegoprotekcjonizmuwEuropie
kontynentalnej.
IdeawolnegorynkuprzedstawionaprzezA.Smithaiinnychbrytyjskicheko-
nomistówniebyłałatwadozastosowania.WWielkiejBrytaniisłynneustawyzbo-
żowenakładającecłonaimportzbóżbyłyprzedmiotemdebatparlamentarnych
przezwielelat.W1839r.RichardCobden,przemysłowiec,założyłLigęPrzeciwni-
kówPrawZbożowych,aledopierogłódwIrlandiiw1845r.spowodowanyzarazą
ziemniaczanąprzyspieszyłuchylenieprawzbożowych.Kolejnolikwidowanoinne
ustawyprotekcjonistyczne.W1860r.zawartyzostałtraktathandlowymiędzyFran-
cjąaWielkąBrytaniąograniczającycławewzajemnejwymianie.Traktatnegocjowali
CobdenifrancuskiprofesorekonomiiMichelChevalier.
Nakontynencieeuropejskimstosowanoochronęrynkuwewnętrznegozapo-
mocąceł,szczególniewrozdrobnionychkrajachniemieckich.Ograniczeniahandlu
iprodukcjibyłytakwyraźne,żew1818r.zinicjatywykrólaPruspowstałNiemiecki
ZwiązekCelny.StopnioworozszerzanogonainnekrajeniemieckieBawarię,Sak-
sonię,WirtembergięiHanower.Do1854r.objąłonwiększośćNiemiec.Znoszono
cławewnętrzne,tworzącstrefęwolnegohandlu.NiemieckiZwiązekCelnyzawarł
równieżtraktatyhandlowezFrancją,BelgiąiWielkąBrytanią.Lata60.XIXwieku
byłyokresemnajwiększejswobodyhandluwEuropie.
22